Scriptium- Posted on
Verschil tussen natuurkunde en scheikunde
Binnen de wetenschappelijke vakken worden heel wat verschillende namen gebruikt. Er is niet altijd een strikte scheiding tussen de vakken. Het verschil tussen natuurkunde en scheikunde is daarom niet altijd duidelijk en zorgt voor verwarring. Bovendien heet scheikunde ook chemie en natuurkunde fysica. Dat maakt de verwarring soms nog groter.
Natuurkunde, fysica, scheikunde en chemie
De Nederlandse namen ‘scheikunde’ en ‘natuurkunde’ gaan terug tot de wetenschapper Simon Stevin (1548-1620). Die gebruikte ‘purismen’ voor heel wat wetenschappelijke namen. Purismen zijn woorden die als bedoeling hebben om vreemde woorden uit een taal te zuiveren. De term komt van het Franse woord ‘pure’, dat ‘puur of zuiver’ betekent.
Positiever bekeken is de liefde voor het Nederlands bij een purist heel groot. Hierdoor streeft hij naar een Nederlandse term voor alles wat er bestaat. Simon Stevin bedacht bijvoorbeeld ook het woord ‘vernufteling’ voor ‘ingenieur’, maar dat woord is volledig in onbruik geraakt. Ook in andere talen komt het voor. In het Afrikaans heet een computer bijvoorbeeld ‘rekenaar’. De verwarring die is ontstaan tussen scheikunde en natuurkunde, is eigenlijk gedeeltelijk het gevolg van een taalkundig fenomeen en liefde voor het Nederlands.
Wat is natuurkunde (of fysica)?
Natuurkunde is de Nederlandse naam voor fysica, dat wist je al. Deze wetenschappelijke discipline bestudeert de natuurwetten. Ze wil verklaren hoe de wereld in elkaar steekt, hoe alles op elkaar invloed uitoefent en hoe dat past in een model. In natuurkunde onderzoeken wetenschappers bijvoorbeeld krachten, materie, beweging, evenwicht, straling, energie, enzovoort.
Bekende beoefenaars van natuurkunde zijn Isaac Newton, Max Planck, Albert Einstein, Galileo Galilei of zelfs Archimedes. Hun namen kwam je wellicht al eens tegen in de lessen geschiedenis. Elk van hen leverde een belangrijke bijdrage aan de kennis die we als mensheid hebben verkregen over de wereld waarin we leven. Elke nieuwe wetenschapper bouwt voort op die kennis, en zo gaan we als mensheid steeds meer vooruit.
Handige uitvindingen uit de natuurkunde
Uit de natuurkunde kwamen heel wat handige uitvindingen voort. De schroef van Archimedes brengt water door middel van een schroef naar een hoger gelegen plaats. In de CERN in Zwitserland bestuderen wetenschappers van over de hele wereld de beweging van kleine deeltjes. Daarvoor gebruiken ze een kilometerslange ondergrondse tunnel. Toch leidde fysica ook tot minder positieve ontwikkelingen. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog dropte het Amerikaanse leger een atoombom op twee Japanse steden. Deze uitvinding kwam voort uit de kennis van natuurkunde, maar vernietigde twee steden volledig.
Wat is scheikunde (of chemie)?
Scheikunde of chemie bestudeert de stoffen zoals die zijn opgebouwd en hoe ze op elkaar reageren. De ‘schei’ in scheikunde verwijst naar de mogelijkheid om allerlei stoffen te onderscheiden in moleculen, atomen, neutronen, protonen, elektronen en quarks. Ga je nog verder in die opdeling, dan blijven er geen echte ‘deeltjes’ meer over, maar spreek je over energie.
Precisie in scheikunde - Een voorbeeld
Als atomen een verbinding aangaan met andere atomen, dan ontstaan er moleculen. Die vormen dan weer de basis van een stof. Als je bijvoorbeeld zuurstof en waterstof combineert in de juiste verhouding, dan krijg je water (H2O). In niets lijkt de watermolecuul nog op zuurstofgas (dat we inademen) of waterstof (waarmee voertuigen zich voortbewegen). Is de combinatie anders (H2O2), dan krijg je waterstofperoxide, een ontsmettingsmiddel dat niet drinkbaar is, en in een bepaalde concentratie zelfs kan ontploffen. Je merkt dus wel dat scheikunde het best heel precies wordt bestudeerd en behandeld om onaangename zaken te vermijden.
Het periodiek systeem
Chemische stoffen worden ingedeeld in een overzicht dat het ‘periodiek systeem der elementen’ wordt genoemd. Deze tabel met meer dan 100 stoffen rangschikt alle bestaande elementen uit de natuur, aangevuld met elementen die enkel heel kort in een labo kunnen bestaan. In totaal bevat het systeem al 118 verschillende elementen. De eerste die het systeem overzichtelijk in een tabel ordende, was Dmitri Mendelejev (1834-1907). Vandaar dat we ook spreken van de ‘tabel van Mendelejev’. De Nederlandse beroepsvereniging van chemici (scheikundigen) is de toegangspoort tot echt alles weten over scheikunde.
De verschillen
Het is zo dat er zowel in de natuurkunde als scheikunde onderdelen bestaan. Die behoren nog steeds tot scheikunde of natuurkunde, maar zijn meer gespecialiseerd. Binnen de verschillende positieve wetenschappen zijn er raakvlakken. Hierdoor verkleint het verschil tussen natuurkunde en scheikunde, en dat maakt de verwarring groter.
Zo is er bijvoorbeeld de kwantumfysica. Deze bestudeert de overgang tussen energie en materie in beide richtingen. Dit onderdeel is theoretisch en behoort tot de natuurkunde. Toch kun je eenvoudig stellen dat dit ook tot de scheikunde zou mogen behoren. Als je atomen ver genoeg opdeelt, dan krijg je elektrische ladingen, oftewel energie. Bestaat een (chemisch) atoom niet gewoon uit (fysische) energie?
Er zijn ook nog raakvlakken met andere wetenschappelijke disciplines. Biologie en chemie, fysica en chemie, biologie en fysica, biochemie, biofysica. Wie er volledig in thuis is, beseft steeds beter dat elk onderscheid tussen wetenschappen kunstmatig is. Wetenschappers bestuderen eigenlijk altijd één en dezelfde wereld: de onze.
Op school is het wel belangrijk om een duidelijk onderscheid te hanteren. Zo is het mogelijk om te bepalen welke leerstof je moet leren voor je examen, en welke niet. Als de inhoud van alle vakken door elkaar gegooid worden, is het voor jou een hele klus om de leerstof te verwerken. Wees dus maar blij met het bestaande onderscheid. Mocht je leraar scheikunde of je leraar natuurkunde je nog eens de vraag stellen: wat is het verschil tussen natuurkunde en scheikunde? Wat antwoord je dan?
Studiehulp van Scriptium
Ben jij scholier en ben je op zoek naar bijles voor bepaalde vakken? Bij Scriptium bieden we professionele studiehulp aan. Of je nu geholpen wilt worden met scheikunde, worstelt met natuurkunde, of hulp bij biologie nodig hebt, we staan 7 dagen per week voor je klaar. Neem contact met ons op, en we komen snel bij je terug!
