Scriptium- Posted on
Presentatiestress overwinnen
Krijg jij een steen in je maag wanneer je denkt aan een presentatie? Dan heb je waarschijnlijk presentatiestress. Als jij voor de klas staat gaat je stem trillen, je hebt een black-out of je krijgt rode vlekken in je hals. Je lichaam doet er alles aan om te laten merken dat het niet op zijn gemak is. Vervelend, want we willen allemaal goed voor de dag komen. Presenteren komt bij elke opleiding voor en speelt vaak in je latere carrière ook nog een rol. Daarom geven we je een paar handige tips om presentatiestress te overwinnen.
Veel mensen hebben presentatiestress
Presentatiestress is zeker niet alleen iets dat voorkomt onder scholieren en studenten. Ook veel volwassenen hebben er last van. Volgens presentatiecoach Anoukh Sterken (AD) heeft maar liefst 75% van de samenleving wel eens last van presentatiestress. Spreekangst speelt daarbij een grote rol. Veel mensen zijn bang om voor publiek te praten. Je bent bijvoorbeeld bang om niet uit je woorden te komen of om uitgelachen te worden.
Van nature heeft de mens een lichamelijke reactie op angst en stress. Je krijgt het warm, voelt je misselijk en gaat zweten. Dit wordt ook wel de fight-or-flight modus genoemd. Dat is een oeroude reactie op een onveilig gevoel. Wanneer je presenteert en deze symptomen de kop op steken, interpreteren we dat als angst voor presenteren. Paniek! Help! Maar wees niet bang. Wanneer de adrenaline door je lichaam giert, hoef je die alleen nog even om te zetten naar iets positiefs. Leer om te gaan met presentatiestress aan de hand van de volgende tips.
Tip 1 - Bereid je goed voor
Ja, duh. Die heb je vast vaker gehoord. Maar een goed begin is écht het halve werk. Het klinkt misschien als een tegeltjeswijsheid, maar zonder een goede voorbereiding is presenteren een haast onmogelijke opgave. Die vorm van improvisatie is niet voor iedereen weggelegd. Waag je er niet aan en begin ruim op tijd met het werken aan je presentatie. Je neemt veel onzekerheid weg door goed voorbereid voor publiek te gaan staan. Bovendien, als je op tijd begint met het voorbereiden van je presentatie, heeft je brein genoeg tijd om de tekst een plekje te geven in het lange termijn geheugen. Wel zo handig!
Tip 2 - Houd je stem onder controle
Met een trillende stem sta je een stuk minder zelfverzekerd voor een groep. Dat je stem gaat trillen, komt meestal door spanning en een droge keel. Door spanning ben je geneigd door je mond te ademen, wat resulteert in een droge keel. Drink voor je presentatie wat water en adem door je neus. Mocht het nou zo zijn dat je zittend presenteert, dan is er nog een bijzonder trucje. Beweeg je tenen in je schoenen en het trillen van je stem stopt, aldus presentarietrainer Anoukh Sterken.
Tip 3 - Schud de spanning van je af
Om je stem onder controle te houden en zelfverzekerder voor publiek te staan, kun je spanning uit je lichaam schudden. Je kunt vlak voor de presentatie even naar het toilet gaan voor de volgende oefeningen:
Tip 4 - Wees niet te streng voor jezelf
Onze grootste criticus zijn we zelf. Je wilt natuurlijk heel graag een goede presentatie neerzetten, maar soms moet je verwachtingen iets temperen. Ga je bijvoorbeeld niet gek maken over hoe vaak je wel niet het woordje ‘uhhh’ gebruikt. Dat woord gebruiken we in het dagelijks leven ook continu in ons taalgebruik en niemand kijkt ervan op. Het frequent gebruik van het woordje ‘uhhh’ is geen maatstaaf voor een goede of slechte presentatie. Probeer weg te blijven van het streven naar perfectie. Er is geen wiskundige formule voor de perfecte presentatie. Bovendien, de meeste mensen houden wel van imperfectie. Imperfecties komen toegankelijk en sympathiek over.
Tip 5 - Blijf ademen
Ook deze tip heb je vast al eens gehoord. Maar een groot struikelblok voor veel presentatiestressers is niet goed uit je woorden komen. Je bent er vaak van tevoren al mee bezig: “als ik me maar niet verspreek.” Blijven ademen is een goed advies in elke situatie, maar zeker als je duidelijk wilt praten. Door niet te snel te ademen praat je ook minder snel. Minder snel praten zorgt voor meer klare taal. Je verspreekt je minder snel en je bent beter te volgen. Vlak voor je presentatie begint adem je een paar keer diep in en uit. Je zal merken dat door rustiger te ademen, je sterker in je schoenen staat bij een presentatie.
Tip 6 - Creëer rustmomenten
Je wilt de presentatie waarschijnlijk zo snel mogelijk achter de rug hebben. Toch is het niet verstandig om je tekst erdoorheen te jagen. Creëer rustmomenten in je presentatie. Het draait wederom om een lekker lopende tekst en een rustig spreektempo. Om beiden te realiseren moet je dus blijven ademen, maar je moet ook hier en daar een rustmoment creëren. Dat doe je door achter elk punt dat je maakt een korte stilte te laten vallen. De stilte zet kracht achter je argument en geeft je een moment om op adem te komen. Daarbij is een presentatie zonder stiltes best taai om naar te luisteren. Het publiek heeft tijd nodig om jouw argumenten tot zich door te laten dringen. Bovendien raak je sneller de draad kwijt als je gehaast alles achter elkaar opnoemt. Als je de aandacht van je publiek en de structuur van je verhaal wilt behouden, zorg hier en daar dan voor een korte pauze.
Tip 7 - Wees je bewust van je presentatiestress
Oké, natuurlijk heb je liever geen last van presentatiestress. Het goede nieuws is dat het toch nog ergens goed voor is. De hormonen die vrijkomen bij stress maken je namelijk scherper. Stress maakt een mens dus alert. Mochten alle bovenstaande tips geen enkel effect hebben, probeer je dan te realiseren dat de stress er is, dat die bestaat en dat dat oké is. Herhaaldelijk vechten tegen stress en angst veroorzaakt alleen maar meer stress en angst. Door je bewust te zijn van je stress kun je eerder ontspannen. Een beetje stress is oké!
Presentatiestress verminderen
Aan de hand van bovenstaande tips kun je presentatiestress temperen. Er zijn genoeg mensen met een hekel aan presenteren. Als je een zaal toespreekt zit die waarschijnlijk vól presentatiestressers. Het scheelt al een hoop als je je daarvan bewust bent. En onthoud: blijven ademen!
Studiehulp van Scriptium
Ben jij student en heb je moeite met studeren? Ben je op zoek naar tentamentraining of bijles voor bepaalde vakken? Bij Scriptium bieden we professionele studiehulp aan. Of je nu geholpen wilt worden met rechten, worstelt met Engels, of hulp bij natuurkunde nodig hebt, we staan 7 dagen per week voor je klaar. Neem contact met ons op, en we komen snel bij je terug!
