Scriptium- Posted on
Passieve zinnen in je scriptie
De passieve zinsvorm gebruik je vaak wanneer je de handelende persoon in de scriptie niet wilt noemen (omdat deze bijvoorbeeld niet bekend is), of om de handeling centraal te stellen in plaats van de persoon. Omdat het vaak niet is toegestaan om een scriptie in de ik-vorm of wij-vorm te schrijven, kan de passieve zinsvorm een uitkomst zijn. Enkele voorbeelden van een passieve zin:
Zouden de zinnen in actieve vorm gezet worden, dan zouden ze er zo uit kunnen zien:
Je ziet dat bij de eerste zin, om de ik-vorm te vermijden, het gebruik van de passieve zin haast onvermijdelijk is.
Passieve zinnen worden gekenmerkt door het gebruik van de hulpwerkwoorden worden (onvoltooide tijd) en zijn (voltooide tijd). In een actieve zin voert het onderwerp de handeling uit. In een passieve zin ondergaat het onderwerp de handeling. Zie onderstaande voorbeelden:
Over het algemeen is de actieve vorm te verkiezen in tekst. Zinnen lezen makkelijker wanneer ze actief zijn. Echter, vanwege de objectieve, wetenschappelijke toon die in een scriptie moet worden aangehouden, kan de passieve of lijdende vorm in sommige passages en zinnen de voorkeur krijgen. Het gebruik van de lijdende vorm is in die zin dus functioneel. Bij sommige zinnen is de passieve vorm echter misplaatst en wordt het lezen er onnodig door bemoeilijkt. Een voorbeeld van een dergelijke zin:
Deze zin kan simpeler, compacter en in een actievere vorm worden gegoten:
De bovenstaande zin staat in bedrijvende (actieve) vorm geschreven. Je ziet dat in deze zin het hulpwerkwoord ‘worden’ achterwege is gelaten. Het veranderen van een zin van een passieve naar een actieve vorm verandert echter niet de betekenis van de zin.
Het hangt van de zin af of het gebruik van de lijdende vorm gepast is. Als er te veel en te vaak onnodig gebruik wordt gemaakt van passieve zinnen in scripties, wordt het lezen van de scriptie bemoeilijkt. Anderzijds is het zo dat een scriptie het liefst in een onpersoonlijke, wetenschappelijke stijl geschreven wordt, zonder ik-vorm. Daar zijn passieve zinnen soms erg geschikt voor. Er dient dus per zin te worden bekeken of deze geschikt is voor een passieve vorm.
De passieve vorm kan ook gebruikt worden om zinnen beter op elkaar aan te laten sluiten. Bijvoorbeeld bij deze zin:
Deze zin had op deze manier geschreven kunnen worden:
In de eerste zin staat het onderwerp in beide zinnen vooraan, waardoor de zinnen niet goed op elkaar aansluiten. Daarom is hier de passieve vorm te verkiezen boven deze actieve vorm.
Ondanks de genoemde voordelen van de passieve vorm, dien je er voor te waken dat je de passieve zinsvorm niet te vaak gebruikt. Dat laatste kan ertoe leiden dat je scriptie wordt afgekeurd. Passieve zinnen halen namelijk het tempo uit je tekst en een verkeerde toepassing ervan getuigt niet van een groot taalgevoel. Een goede schrijver weet wanneer hij de passieve vorm kan gebruiken en wanneer hij de actieve (bedrijvende) vorm moet gebruiken. Meer over de passieve vorm vind je hier.
Professionele scriptiehulp
Heb je commentaar gekregen dat je scriptie te veel passieve zinnen bevat of ondervind je andere problemen? Scriptium kan je helpen de zinnen leesbaarder te maken. We corrigeren de spelling, taal en zinsstructuur van je tekst. Desgewenst controleren we de scriptie zelfs op inhoud. Daarmee bieden we een unieke scriptieservice.
Een sterke scriptie is niet alleen het sluitstuk van je studie. Het is ook een visitekaartje op de arbeidsmarkt. Ga voor een topscriptie en laat je scriptie daarom nakijken door een professionele corrector van Scriptium.
Ik heb van mijn begeleider te horen krijgen dat ik geen passieve vorm mag gebruiken. Moet de passieve vorm altijd niet gebruikt worden in een scriptie?
Hallo HPSasu,
bedankt voor je vraag. Nee dat is een misvatting. De passieve vorm wordt vaak gebruikt in formele teksten zoals een scriptie. Dit omdat formele teksten een zekere afstand naar de lezer moeten hebben. De passieve vorm is daar geschikt voor. Actieve zinnen maken een tekst juist persoonlijker, en dat is soms niet de bedoeling in academische teksten. Of de passieve vorm wel of niet gebruikt moet worden, hangt af van de zin. Het kan zijn dat je de passieve vorm hebt gebruikt terwijl je juist de actieve had moeten hanteren. Neem bovenstaand artikel door om te zien wanneer je de passieve of actieve vorm moet gebruiken.
Is er een trucje om snel actieve zinnen in passieve zinnen om te zetten?
Hallo Casper,
Om het om te zetten dien je alleen het werkwoord ‘zijn’ of ‘worden’ te combineren met een voltooid deelwoord. De actor wordt dus weggehaald. Bijvoorbeeld:
Ik schrijf de scriptie
Wordt:
De scriptie is geschreven
Hallo Scriptium, hoe moet ik weten of een zin fout passief is?
Als je wilt weten of een zin met ‘zijn’ of ‘worden’ onnodig passief is, kun je nagaan of er ‘door’ + lijdend voorwerp in de zin staat. Als dat zo is, kun je de zin doorgaans passief maken.
Voorbeeld:
Door de commissie is de scriptie goedgekeurd.
Hier staat het woord ‘door’ in, dus kan het zo geschreven worden:
De commissie keurt de scriptie goed.
Of:
De commissie heeft de scriptie goedgekeurd
Als er geen ‘door’ + lijdend voorwerp in de zin staat, moet je kijken waarom de zin passief is, en aan de hand daarvan bepalen of de zin actief gemaakt moet worden of niet. Bijvoorbeeld:
In dit hoofdstuk worden de resultaten beschreven.
Hier staat geen ‘door’ in de zin. De passieve vorm is hier oké om de ik-vorm te vermijden.