Scriptium- Posted on
Theorie als basis
Het literatuuronderzoek of de literatuurstudie is een vast onderdeel van bijna iedere scriptie. Je ontkomt er niet aan. Het literatuuronderzoek is een kwalitatieve onderzoeksmethode. Bij een literatuuronderzoek doe je onderzoek naar reeds bestaande informatie over het onderwerp van je scriptie. De kans is groot dat er al meerdere onderzoeken zijn uitgevoerd naar een soortgelijk onderwerp. In dit geval hoef je het wiel niet opnieuw uit te vinden. Deze al bestaande informatie zul je voornamelijk vinden in wetenschappelijke literatuur en andere relevante bronnen zoals boeken of archiefmateriaal (geen Wikipedia).
Wat is er al bekend over het onderwerp? Zijn er gaten of vragen te vinden in de studies die nog beantwoord moeten worden? Een literatuuronderzoek is geen simpele opsomming van theorie of verzameling van informatie. Het staat in verband met enerzijds de probleemanalyse met hoofdvraag, deelvragen of hypothesen, en anderzijds het praktijkonderzoek, dat er doorgaans op volgt. Daardoor kan het literatuuronderzoek een lastig onderdeel zijn. Om je een stap in de goede richting te wijzen, geven we je in deze blog een aantal tips om het literatuuronderzoek goed uit te voeren.
Tip 1: Noteer je hoofd- en deelvragen
Voordat je kunt beginnen met het verzamelen van bronnen, theorie en modellen, is het belangrijk om vast te stellen welke informatie je precies nodig hebt. Noteer daarom alvast je doel en je hoofd- en deelvragen. Je bent namelijk op zoek naar informatie die bijdraagt aan het beantwoorden van deze vragen. In deze eerste stap ga je vaststellen over welke onderwerpen of thema’s je informatie moet vinden.
Tip 2: Bepaal de omvang van je literatuuronderzoek
Hoeveel studies moet je bekijken en hoe uitgebreid moeten deze zijn? Hoeveel jaar zou de informatie moeten dekken? Kijk je naar de afgelopen 5 jaar of naar de afgelopen 10 jaar? Bepaal wat je randvoorwaarden zijn voor het literatuuronderzoek. Het gaat hier dus om het afbakenen van je onderzoek.
Tip 3: Noteer en gebruik zoekwoorden
Noteer een aantal belangrijke begrippen die passen bij je onderzoeksvraag. Deze begrippen kun je vervolgens gebruiken als zoekwoorden. Met zoekwoorden kun je in verschillende databases artikelen en informatie vinden. Om zoveel mogelijk informatie te vinden, kun je ook synoniemen van zoektermen gebruiken of zoektermen combineren. Het is ook altijd verstandig om zowel Nederlandstalige als Engelstalige zoektermen te gebruiken. In het Engels is vaak meer literatuur te vinden dan in het Nederlands.
Tip 4: Selecteer databases
Ga op onderzoek uit welke databases beschikbaar zijn. Selecteer de databases die je wilt gebruiken voor je literatuuronderzoek en noteer deze. Er zijn een aantal openbare databases beschikbaar. Vaak heeft de hogeschool of universiteit ook een database die je kunt gebruiken. Enkele veel gebruikte databases:
Tip 5: Maak gebruik van betrouwbare bronnen
Maak gebruik van betrouwbare bronnen. Zorg dat je bronnen gebruikt die betrouwbaar zijn. Bijvoorbeeld wetenschappelijke artikelen, gepubliceerde onderzoeken of bronnen uit de bibliotheek. We kunnen het niet vaak genoeg herhalen, maar maak absoluut geen gebruik van pagina’s zoals die van Wikipedia. Wikipedia wordt niet als officiële bron beschouwd door onderwijsinstellingen, omdat het user generated content is. Daardoor is de kans dat er onbetrouwbare info in staat groter.
Tip 6: Hou je hoofdvraag in je achterhoofd
Tijdens het zoeken naar literatuur is het belangrijk om steeds de hoofd- en deelvragen in je achterhoofd te houden. Sluit jouw research nog aan bij de probleemstelling? Zo niet, ga dan verder met het zoeken naar relevante informatie die wel aansluit bij je probleemstelling. Iedere theorie of ieder model van het literatuuronderzoek wordt opgenomen met als doel uiteindelijk de hoofvraag te kunnen beantwoorden. Theorieën of modellen die daar niet aan bijdragen, horen niet in het literatuuronderzoek.
Tip 7: Verzamel actuele informatie
Zoek naar literatuur van deze tijd. Uiteraard is informatie uit oudere onderzoeken ook bruikbaar, maar actuele informatie zal relevanter zijn. Wetenschap is altijd in ontwikkeling. Niet alleen komen er nieuwe studies bij die nieuwe informatie over een bepaald onderwerp bieden, er zijn soms ook paradigmaverschuivingen in de wetenschap. Daarbij wordt er dan heel anders gekeken naar een bepaald vakgebied of domein dan de jaren ervoor. Met recente literatuur ben je altijd op de hoogte van de nieuwste en laatste trends rondom je scriptieonderwerp.
Tip 8: Gebruik voldoende verwijzingen
Wanneer je interessante literatuur hebt gevonden, controleer dan ook altijd de verwijzingen en bronvermeldingen. Dit kan zorgen voor een sneeuwbaleffect, waarbij je eenvoudig nieuwe informatie kunt vinden via al gevonden artikelen.
Tip 9: Houd bij waar informatie vandaan komt
Noteer elke bron, studie, webpagina of boek dat je gebruikt tijdens je literatuuronderzoek. Zo kun je altijd achterhalen waar je informatie hebt gevonden.
Tip 10: Verdiep je in jouw verwijzingsstijl
Naar alle bronnen die je hebt gebruikt tijdens het literatuuronderzoek, dien je volgens de APA-regels te verwijzen. Dit is nodig om plagiaat te voorkomen en om aan te tonen dat je een gedegen academische tekst kunt opstellen.
Hulp van een professional
Twijfel je aan de structuur of inhoud van je literatuuronderzoek? Heb je moeite om de juiste modellen te vinden? Schakel dan professionele scriptiehulp van Scriptium in. Wij hebben veel ervaring met het nakijken van literatuuronderzoeken. Daarnaast begeleiden we jaarlijks honderden studenten bij het schrijven van hun scriptie en theoretisch kader. Je kunt 24 uur per dag gebruikmaken van onze hulp.
Ik doe onderzoek naar een onderwerp waar weinig literatuur over te vinden is. Ik panikeren ‘m nu dat mijn onderzoek hierdoor niet goed gaat worden, en dat ik bijvoorbeeld te weinig literatuur en bronnen heb. Kunnen jullie me misschien aangeven hoe ik dit moet aanpakken?
Hallo Paulinne,
Dank voor je antwoord. Als eerste zul je onder de aandacht moeten brengen dat er eerder weinig onderzoek naar dit onderwerp is gedaan. Mogelijk kun je wel literatuur gebruiken over gelijksoortig onderzoek met betrekking tot dit onderwerp. Daarna kun je het toespitsen op jouw onderwerp en vervolgens via praktijkonderzoek de toegevoegde waarde leveren. Het hangt af van de studierichting/het soort onderzoek of dit een voordeel of een nadeel is. Bij psychologisch onderzoek kan het een voordeel zijn, omdat je dan zelf met een experiment een nog niet onderzocht verband kunt onderzoeken, en daarmee toegevoegde waarde levert. In het literatuurgedeelte zou je dan eerder onderzoek kunnen bespreken, dat wel gerelateerd is aan je huidige onderzoek, maar waarin nog niet dit specifieke verband is onderzocht. Andere studierichtingen vereisen een uitgebreid literatuuronderzoek. Als er dan te weinig literatuur over het onderwerp te vinden is, zou het onderzoek een te exploratief karakter kunnen krijgen, zonder dat er een gedegen theoretische basis is. Het gevaar bestaat dan dat je literatuurhoofdstuk te karig/summier wordt, of dat je geen sterke (wetenschappelijke) bronnen kunt gebruiken ter fundering van je onderzoek. In het uiterste geval zul je dan een ander onderwerp moeten zoeken, of je hoofdvraag iets anders moeten opstellen (bijvoorbeeld breder).