Scriptium- Posted on
Literatuurlijst scriptie
In dit artikel leggen we je uit hoe je een literatuurlijst maakt bij het schrijven van je scriptie. Er zijn verschillende digitale tools die je daarbij kunnen helpen. Voordat je leert wat een tool kan doen, is het belangrijk te weten wat je zelf zou moeten doen. Alleen op die manier kun je controleren of de tool ook echt correct verwijst. We richten ons daarom nu vooral op een uitleg van wat er in de literatuurlijst moet staan. Daarnaast op hoe je handig bij kunt houden welke bronnen je gebruikt en hoe je de literatuurlijst kunt controleren voordat je je scriptie inlevert.
Belang literatuurlijst
Een literatuurlijst dient ten minste twee belangrijke doelen. Ten eerste geeft deze de beoordelaar een goede indruk van waarop je werk gebaseerd is. Het geeft een indruk van hoeveel moeite je gedaan hebt voor het schrijven van je scriptie en in hoeverre je op de hoogte bent van dat wat er over het onderwerp geschreven is. Het is daarom belangrijk om de bronnenlijst een mooie afspiegeling te laten zijn van diverse soorten bronnen. Gebruik artikelen, boeken en websites. Probeer niet te veel op één (soort) bron te leunen en probeer vooral om niet alleen maar websites te gebruiken.
Sommige scripties hebben een bronnenlijst met alleen maar internetpagina’s die in de afgelopen drie weken geraadpleegd zijn. Dit komt gehaast en onprofessioneel over. Sommige beoordelaars lezen het werk niet eens (zorgvuldig) door als voor hen noodzakelijke bronnen ontbreken in de lijst. Let daarom dus ook goed op als je beoordelaar een keer een hint geeft voor een goede bron, en gebruik deze ook. Grote kans dat hij positief verrast is wanneer de bron in de lijst staat.
Een tweede doel van de bronnenlijst is om de lezer in de gelegenheid te stellen de bronnen zelf ook te lezen. Daarnaast kan de lezer controleren of wat jij zegt over een bron, daadwerkelijk klopt. De lezer moet aan de hand van de bronnenlijst de precieze artikelen of boeken kunnen vinden die je gebruikt hebt, inclusief de specifieke druk of uitgeverij voor boeken. Het is daarbij van groot belang dat je consequent, zorgvuldig en compleet verwijst. Volg daarvoor de specifieke richtlijn van jouw opleiding of vakgebied.
Verschillende richtlijnen voor verwijzingen
Er bestaan grofweg vier verschillende verwijssystemen:
Bij het notensysteem verwijs je in één voetnoot per bron per pagina naar de specifieke bron. Je maakt nog een bronnenlijst waarin alle bronnen (uitgebreider) aan bod komen.
Bij het numerieke systeem krijgen de bronnen allemaal een nummer. Je verwijst in de tekst alleen met dat nummer tussen haakjes, eventueel aangevuld met het paginanummer waar de informatie te vinden is.
Het minst gebruikte verwijssysteem in Nederland is het auteur-paginasysteem. Hierbij staat de achternamen van de auteur(s), gevolgd door het paginanummer waarop de informatie staat waarnaar verwezen wordt.
Tot slot is het meest gebruikte systeem in Nederland het auteur-datumsysteem. Hierbij worden de achternamen van de auteur(s) en het jaartal van de publicatie vermeld in de tekst. In de bronnenlijst staan dan ook nog de titel, de uitgeverij of het tijdschrift, en de editie of druk vermeld.
Er bestaan bij deze systemen verschillende richtlijnen voor verwijzen in je scriptie. De eerste stap die je moet zetten is daarom achterhalen wat de vereiste richtlijn van jouw opleiding is. Voorbeelden van richtlijnen voor verwijzingen zijn:
Op Nederlandse hogescholen en universiteiten wordt vooral gebruik gemaakt van de APA-richtlijnen voor verwijzingen, een auteur-datumsysteem. Als je opleiding geen specifieke eisen stelt, kun je het beste voor de APA-stijl kiezen. Daar bestaan bepaalde tools voor en er is veel Nederlandstalige informatie over te vinden.
Stappenplan literatuurlijst
Wanneer je besloten hebt welke verwijzingsmethode je hanteert, doe je er goed aan je in te lezen over de eisen voor de literatuurlijst. Vaak komt het heel nauw hoe je verwijst. Iedere komma en punt staan voorgeschreven. Elk systeem moet in ieder geval consequent worden toegepast en volledig zijn.
Tijdens het lezen van de literatuur, ter voorbereiding op het schrijven van je uiteindelijke scriptie, doe je er goed aan alvast een lijst aan te leggen van alle bronnen en hoe je deze gevonden hebt. Dit laatste is vooral van belang voor de methodesectie van je scriptie en wordt hier verder niet besproken.
De lijst van bronnen hoeft er nog niet gelikt uit te zien, maar moet wel compleet zijn. Lees in de richtlijnen van je opleiding wat ‘compleet’ precies inhoudt voor een literatuurlijst. Zorg er in ieder geval voor dat de auteurs, de titel en het jaartal van publicatie opgeschreven staan. Plaats eventueel een link naar de plek die je gevonden hebt in de kladversie van de literatuurlijst.
Als je gaat beginnen met schrijven en je bronnen ook gebruikt, zorg er dan voor dat je er meteen in de lopende tekst én in de literatuurlijst goed naar verwijst. Het lijkt misschien sneller om dat niet te doen en door te gaan met schrijven. Echter, vaak kun je dan achteraf niet meer precies de juiste pagina voor een citaat vinden. Of je bent überhaupt het juiste artikel bij je argument kwijt. Maak er dus een gewoonte van om direct tijdens het schrijven in de tekst én in de bronnenlijst de volledige verwijzing te plaatsen.
Soms kun je in het ene artikel dat je gebruikt een bronverwijzing vinden naar een ander artikel dat je gebruikt, waardoor je de verwijzing eenvoudig kunt overnemen. Ook als je Google gebruikt kun je vaak goede en volledige bronverwijzingen vinden. Let er dan wel op dat deze in dezelfde stijl zijn als jij gebruikt. Wees immers altijd consequent.
De literatuurlijst van een bruikbaar artikel is trouwens sowieso een goede plek om door te zoeken naar meer artikelen over je onderwerp. Kom je er tijdens de controle bijvoorbeeld achter dat je te weinig bronnen hebt, dan is de literatuurlijst van de meest gebruikte bron een goede plek om te beginnen met zoeken naar nieuwe literatuur.
De literatuurlijst staat meestal op alfabetische en chronologische volgorde. Gebruik je meerdere artikelen van één auteur? Dan komt het oudste artikel doorgaans eerst. Sommige opleidingen willen graag dat de bronnenlijst opgedeeld wordt per soort bron. Een aparte lijst voor artikelen, een lijst voor boeken en een overzicht van de gebruikte websites. Lees hiervoor goed de eisen van de opleiding of kijk in de (digitale) bibliotheek naar een goedgekeurde scriptie met een hoog cijfer, en neem daar voorbeeld aan.
Controle literatuurlijst
Als je literatuurlijst af is, print je de pagina’s uit waar deze op staat. Daarna lees je de hele scriptie vluchtig door en zet je een kruisje of streepje bij de bron wanneer je deze in de tekst tegenkomt. Krijgt één bron wel erg veel streepjes? Dan leun je te zwaar op die ene bron en doe je er goed aan om nog wat bronnen erbij te zoeken. Krijgt één bron helemaal geen streepjes? Dan heb je het stuk wellicht wel gelezen, maar je mag alleen iets in de bronnenlijst zetten als je er in de tekst ook naar verwijst. Mis je een bron in de lijst? Voeg deze dan meteen correct toe.
Neem de moeite van het controleren even. Het is een prima klusje om te doen terwijl je bijvoorbeeld wacht tot iemand qua taal naar je scriptie gekeken heeft. Een nette bronnenlijst maakt een goede indruk op correctoren.
