Scholieren zitten op een bankje en lezen van papier of scherm.

Lezen van papier of scherm: wat is beter?

Je kunt tegenwoordig op enorm veel verschillende manieren leren voor een toets. Dat je vroeger beperkt was tot de boeken in de bibliotheek, kunnen de meeste mensen zich niet meer voorstellen. Door de digitale revolutie is het mogelijk om vanaf een scherm te studeren. Er bestaan overhoringprogramma’s, online leerruimtes en nog veel meer materiaal waar je gebruik van kunt maken. Toch vragen veel mensen zich af hoe bevorderlijk dit is. Het is snel en gemakkelijk om vanaf een scherm te leren, maar werkt dit ook goed? Of heb je er meer baat bij om te leren op de ouderwetse manier: uit een boek? In dit artikel leggen wij je uit hoe je beter kunt leren en lezen: van papier of vanaf een scherm?

Wat zegt onderzoek hierover?

Leren vanaf een scherm is een relatief nieuwe ontwikkeling. Zo’n twintig jaar geleden was dit ondenkbaar. Juist vanwege het feit dat het zo nieuw is, is het een perfecte case om onderzoek naar te doen. In de afgelopen decennia zijn er diverse wetenschappelijke onderzoeken gedaan over het leren vanaf een scherm. Eigenlijk wijzen al deze onderzoeken op een eenduidige conclusie: teksten zijn beter te begrijpen vanaf papier. Lezen van papier is dus het beste voor een goed begrip van een tekst.

Dit betekent natuurlijk niet dat lezen vanaf een scherm niet werkt. Het zit zo: willen leerlingen snel een algemene indruk krijgen van de stof? Dan is het bevorderlijk om zo’n tekst te bestuderen vanaf een scherm. Voor een toets wil je echter juist de hele tekst begrijpen. Dus wanneer je de leerstof wil gaan stampen, wordt lezen vanaf papier aangeraden. Dit geldt ook voor het beantwoorden van vragen met diepgang. Ook dan kun je het scherm beter dichtklappen.

Kun je beter schrijven of typen?

Voordat je gaat leren, heb je natuurlijk aantekeningen nodig. Maar hoe maak je die dan? Kun je beter schrijven of typen?

Dat is heel simpel. Als je wilt dat je hersenen de stof verwerken, dien je er pen en papier bij te pakken. Dat zou je misschien niet denken, aangezien de laptop tegenwoordig overal mee naartoe gaat. Het fijne aan aantekeningen maken op een digitaal apparaat is dat het snel gaat. Typen gaat over het algemeen sneller dan schrijven, waardoor je vliegensvlug alles op een rijtje hebt staan.

Die snelheid levert je echter weinig op. Je hersenen maken dan namelijk geen onderscheid tussen hoofd- en bijzaken van een tekst. Je hebt hier eigenlijk hetzelfde probleem als bij een tekst markeren. Je bent aan het kliederen en lijkt bezig te zijn met de stof. In realiteit voer je wel wat uit, maar leer je hier niets van.

Dit is waarom schrijven nut heeft

Maar waarom heeft schrijven eigenlijk zoveel nut? Dit heeft alles te maken met onze hersenen. Schrijven is immers een fysiek proces. Kijkend naar het schrijven met pen en papier, is het goed om te weten dat er diverse hersengebieden aan het werk gaan. Er wordt het een en ander geactiveerd tijdens het schrijven. Het gaat namelijk allemaal om een uniek hersencircuit dat plaatsvindt.

Wat een hersencircuit precies doet is niet superbelangrijk om te weten. Het enige wat je dient te onthouden, is dat dit proces in de hersenen leren makkelijker maakt. Dit blijkt uit een groot aantal onderzoeken. De fysieke activiteit van schrijven zorgt ervoor dat je hersenen hard aan het werk gaan. Iets wat je niet kunt zeggen over het typen op je laptop.

Ondanks dat er steeds meer gebruik wordt gemaakt van schermen, is het dus geen slecht idee om pen en papier uit de kast te trekken. Desalniettemin worden de meeste toetsen en examens nog steeds gemaakt op een vel papier. Je doet er dus zeker goed aan om jezelf uit te dagen, door zo veel mogelijk je schrift te gebruiken. Hoewel het veel moeite lijkt, heb je er in feite veel meer aan dan je denkt.

Hoe verwerken je hersenen een tekst vanaf papier?

We hebben het nu uitgebreid gehad over hoe bevorderlijk pen en papier kunnen zijn. Wellicht ben je nu benieuwd hoe het proces van lezen uit een boek in de hersenen verloopt. Eigenlijk is het antwoord heel simpel. Aangezien het lezen van teksten ook een fysieke handeling betreft, zet je je hersenen aan het werk. Wat je waarschijnlijk niet wist, is dat leerlingen vaak een soort schema van de stof maken in hun brein. Dit gaat geheel onbewust, maar is erg voordelig voor het onthouden van stof.

Je zou dus kunnen zeggen dat veel verschillende onderdelen van de hersenen jou een handje helpen, wanneer je uit een boek leest. Niet alleen sla je de stof een stuk makkelijker en sneller op, je begrijpt de tekst ook veel beter. Op deze manier ga je dus ook zelfverzekerd de toetsweek in! De onderdelen van de stof zitten namelijk goed in je hersenen ingeprent.

Afleiding voorkomen doe je met pen en papier

Wat ook niet vergeten mag worden, is het feit dat een scherm afleiding met zich mee brengt. Het is natuurlijk enorm verleidelijk om toch even YouTube te openen tijdens het leren. Voor je het weet ben je aan de lopende band video’s aan het kijken. Dit is niet erg, als het filmpjes zijn die gerelateerd zijn aan de stof. In de praktijk blijkt echter vaak dat mensen sneller neigen naar video’s kijken voor hun eigen vermaak.

Dit probleem heb je niet als je uit een boek leert. Je kunt dan natuurlijk afgeleid raken van je telefoon, maar je kunt dit apparaat ook in een andere kamer neerleggen. Met alleen een pen, boek en kladblok voor je beperk je dus bronnen van afleiding. Uiteraard is het niet realistisch om te denken dat je geen moment je concentratie verliest. Dit hoort er nu eenmaal bij. Het gaat er vooral om dat je de prikkels om je heen zo veel mogelijk beperkt. Zo neem je de stof goed op en verlies je ook geen zeeën aan tijd.

Moeten we de schermen dan maar vermijden?

Nu klinkt het misschien alsof een scherm alleen maar nadelen heeft. Dat is allesbehalve het geval. Er zijn meer dan genoeg effectieve manieren om te leren vanaf een scherm. Wellicht snap je helemaal niets van de wiskundesommen in het wiskundeboek. Je kunt in dit boek natuurlijk uitleg vinden, maar soms heb je externe hulpbronnen nodig. Dan heb je veel baat bij een YouTubevideo die je stapsgewijs uitlegt hoe je de som aanpakt.

Snap je bijvoorbeeld weinig van Franse grammatica? Ook dan kun je op zoek gaan naar video’s die je hiermee kunnen helpen. Naast dat je veel video’s hebt op het wereldwijde web, bestaan er ook diverse websites waarop je oefeningen kunt maken.

Het is dus zeker niet de bedoeling dat je vaarwel zegt tegen schermen tijdens het leren. Integendeel zelfs! Het is vooral belangrijk om te onthouden dat een scherm hoort te dienen als aanvulling. De focus zou moeten liggen op het boek en het lesmateriaal waar je geen digitale apparaten voor nodig hebt. We kunnen jou met 100% zekerheid zeggen dat een combinatie van de twee enorm goed werkt. Probeer het eens uit!

Ben je gewend om vanaf een scherm te leren en is het je altijd goed afgegaan? Dan snappen we dat je minder snel neigt naar pen en papier. Het is echter altijd goed om een nieuwe manier van leren te ontdekken. Wie weet gaat leren een stuk beter als je een beetje van beide doet. Het is in ieder geval het proberen waard. Succes!

Studiehulp van Scriptium

Ben jij scholier en ben je op zoek naar bijles voor bepaalde vakken om bijvoorbeeld te zorgen voor een extra boost voor je examens? Bij Scriptium bieden we professionele studiehulp aan. Of je nu geholpen wilt worden met Nederlands, Duits, Frans of wat extra aandacht moet besteden aan economie, we staan 7 dagen per week voor je klaar. Neem contact met ons op, en we komen snel bij je terug!

Laat een reactie achter

Je hebt al gestemd op dit artikel. Bedankt :-)
Wat vind jij van dit artikel?