Betrouwbare bronnen

Voor je scriptie moet je veel onderzoek doen. Een wezenlijk onderdeel van de meeste scripties is de literatuurstudie. Voor de literatuurstudie zoek je bronnen online en in de bibliotheek van jouw universiteit of hogeschool. Maar hoe weet je of de bronnen die je hebt gevonden ook echt betrouwbaar zijn? Dit is soms best moeilijk te bepalen. Toch zijn er manieren waarop je je bronnen kunt evalueren. Op deze pagina lees je 8 tips die jou kunnen helpen bij het checken van je bronnen op betrouwbaarheid.

Tip 1 - Check de auteur

Het eerste dat je kunt doen bij het evalueren van een bron is de auteur checken. Vaak kun je op het internet wel een profiel vinden dat jou iets kan vertellen over de auteur. Als dit niet zo is, moet je je afvragen of de bron wel betrouwbaar genoeg is. Als er wel een profiel is kun je bekijken waar hij of zij zich mee bezig houdt in de academische wereld. Zo kun je bijvoorbeeld checken welke titel de auteur heeft. Daarnaast kun je inzien wat voor andere werken er gepubliceerd zijn door de auteur en waar deze over gaan. Zo kun je op een gemakkelijke manier nagaan of de auteur ook echt een expert is op jouw onderwerp. Misschien vind je terwijl je bezig bent ook nog aanvullende bronnen die relevant kunnen zijn voor jouw onderzoek.

Tip 2 - Check de uitgever

Vervolgens kun je bekijken welke uitgever het boek heeft uitgebracht of welk journal het artikel heeft gepubliceerd. Dit lijkt in eerste instantie niet heel belangrijk, maar het kan veel zeggen over de kwaliteit van het werk. Het is namelijk van belang dat een uitgever neutraal is. Zorg dat er zo min mogelijk politieke of commerciële overwegingen zitten in het werk dat is uitgebracht.

Tip 3 - Check het aantal referenties

Als je online een bron hebt gevonden kun je vaak gemakkelijk achterhalen hoe vaak naar de bron gerefereerd is. Als er vaak naar een bron gerefereerd is, betekent het dat de bron invloedrijk is geweest binnen de discussie over een bepaald onderwerp. Het hoeft nog niet meteen te zeggen dat de bron ook betrouwbaar is, maar de kans is wel groter. Bovendien kun je de bronnen waarin jouw bron geciteerd is makkelijk achterhalen en eventueel ook aan je onderzoek toevoegen. Via Google Scholar kun je zien hoe vaak een bron in andere publicaties is gebruikt.

Tip 4 - Check aan de hand van andere bronnen

Misschien heb je bepaalde informatie in een bron gevonden die je wilt gebruiken voor je scriptieonderzoek. Om de betrouwbaarheid van deze informatie te checken, kun je de bron naast een aantal andere bronnen leggen. Hoe wordt er in andere bronnen over dit onderwerp geschreven? Komt de informatie overeen of zijn er tegenstrijdigheden? Probeer door deze vragen te stellen erachter te komen welke informatie juist en onjuist is.

Tip 5 - Check online recencies

Dit is vooral van toepassing op boeken. Er zijn op het internet vaak een hoop recensies te vinden over wetenschappelijke boeken. Als je twijfelt aan de betrouwbaarheid van het boek, kan het helpen om hier eens op te zoeken. JSTOR is een website waar je wetenschappelijke artikelen kunt vinden, maar ook veel recensies van boeken. Als er geen goede recensies over het boek zijn, en dan met name over de betrouwbaarheid ervan, dan kun je deze van je literatuurlijst wegstrepen.

Tip 6 - Check waar de auteur zijn informatie vandaan haalt

Vooral in het geval van een webpagina is dit belangrijk. Om de betrouwbaarheid van een bron te controleren is het goed om te weten waar de auteur zijn informatie zelf vandaan heeft gehaald. Staat er onderaan de webpagina geen bibliografie of bronnenlijst? Dan is de tekst meteen een stuk minder betrouwbaar, omdat je niet weet hoe de schrijver tot deze informatie is gekomen. Staan er wel bronnen bij? Dan kun je deze ernaast leggen om de informatie te checken.

Tip 7 - Check het taalgebruik

Het taalgebruik kan veel zeggen over de betrouwbaarheid van een bron. In een betrouwbare (academische) bron wordt vaak wat formeler geschreven, vooral als het gaat om een wetenschappelijke publicatie. Zo’n publicatie is namelijk gericht op andere experts op een bepaald vakgebied en er worden dus complexe termen gebruikt. Hieraan kun je vaak snel zien of je een bron serieus kunt nemen. Natuurlijk is het van belang dat er in een bron geen spellings- of grammaticale fouten zitten. Als dit wel het geval is, kun je de bron vaak niet helemaal serieus nemen.

Tip 8 - Check de onderzoeksopzet

De laatste tip voor het evalueren van je bronnen gaat over het beoordelen van een onderzoek dat door een ander is uitgevoerd. Door de onderzoeksopzet te bekijken, kun je nagaan of het onderzoek goed is uitgevoerd. In een publicatie is de onderzoeksopzet vaak niet letterlijk uitgeschreven, maar je kunt wel de methodologie inzien. Als de onderzoeksvragen naar voren komen, is het ook goed om deze te bekijken. Op deze manier beoordeel je niet alleen de betrouwbaarheid van de bron, maar ook of deze relevant is voor jouw onderzoek.

Hoe betrouwbaar zijn jouw bronnen?

Hieronder volgt een beschrijving van de betrouwbaarheid per type bron

Bron Uitleg

Wetenschappelijke artikelen

Wetenschappelijke tijdschriften zijn over het algemeen zeer betrouwbaar. Om gepubliceerd te mogen worden, dienen auteurs aan strenge academische criteria te voldoen.

Statistische databases

Statistische databases zoals die van het CBS en CPB zijn betrouwbare bronnen.

Forums

Op forums kun je soms waardevolle informatie vinden van experts of ervaringsdeskundigen. Echter is niet altijd duidelijk van wie de informatie afkomstig is. Ook staat er veel onbelangrijke en niet geverifieerde informatie tussen. Pas dus op met het gebruik ervan.

Wikipedia

Op Wikipedia kun je veel informatie vinden over een specifiek onderwerp. De meeste onderwijsinstellingen wijzen het gebruik van Wikipedia als bron echter af omdat niet geverifieerd kan worden wie de artikelen schrijft, bijhoudt en aanpast.

Marketingsites

Op marketingsites staan vaak artikelen die een verdiepend inzicht geven in een bepaald onderwerp. Wees er wel op bedacht dat dit soort sites veelal een commercieel oogmerk hebben. Sommige onderwijsinstellingen keuren het gebruik van dit soort bronnen daarom af.

Scripties

Scripties worden door andere studenten geschreven. Ze zijn niet officieel gepubliceerd en er staan vaak fouten in. Het wordt hierom afgeraden andere scripties als bron te gebruiken. Wel kun je de literatuurlijst ervan raadplegen.

Proefschriften

Proefschriften zijn wetenschappelijke verhandelingen, geschreven door een promovendus die de titel van doctor wil verkrijgen. Proefschriften worden beoordeeld door een promotiecommissie en dienen aan hoge academische standaarden te voldoen. Ze worden geopenbaard en zijn vrij toegankelijk, bijvoorbeeld via de site Narcis. 

Wetten

Wetten en jurisprudentie zijn betrouwbare rechtsbronnen. Je kunt ze terugvinden op Rechtspraak.nl.

Interne bedrijfsdocumenten

Interne bedrijfsdocumenten kun je gebruiken ter beschrijving van je onderzochte bedrijf of organisatie, of de protocollen en richtlijnen ervan.

Woordenboeken

Voor het definiëren van begrippen kun je de betekenis ervan uit een woordenboek citeren. Op internet zijn verschillende woordenboeken te vinden, zoals de Dikke Van Dale en Encyclo.nl.

Bedrijfssites

Op websites van bedrijven kun je vaak relevante informatie vinden, bijvoorbeeld op blogs. Bedrijfssites hebben echter ook een commercieel doel. Daarom dien je voorzichtig te zijn met het gebruik van dit soort bronnen.

Social media

Op social media kun je maatschappelijke discussies volgen en informatie over actuele onderwerpen vinden. Omdat mensen vaak anoniem kunnen reageren, laat de betrouwbaarheid te wensen over. Bovendien is men zich er vaak van bewust dat berichten in het openbaar worden gepost, waardoor het eigen gedrag wordt aangepast.

Waar kan je betrouwbare bronnen vinden?

Er zijn veel verschillende betrouwbare bronnen te vinden. Op de Journal Quality List kun je een lijst van journals inzien die per vakgebied zijn ingedeeld. Bij elke journal staat hoe invloedrijk deze is voor het vakgebied. De lijst wordt periodiek up to date gehouden. 

Hieronder tonen we je een aantal databanken met betrouwbare bronnen die je kunt raadplegen. Ze zijn onderverdeeld in nationale en internationale databanken.

Internationale databanken

  • Google Scholar
    Google Scholar is een aparte zoekmachine van Google waarmee je kunt zoeken naar wetenschappelijke literatuur. Je kunt via Google Scholar in meerdere databases zoeken via één zoekfunctie. Er zijn diverse wetenschappelijke boeken en tijdschriften van de grootste uitgevers te vinden. 

  • Nexis Uni
    Nexis Uni beheert een database met meer dan 10.000 dagbladen, tijdschriften, social media, blogs, nieuwsberichten en wetsdocumenten.

  • Science Direct
    ScienceDirect geeft je toegang tot een grote database met wetenschappelijke, technische en medische publicaties. Het wordt beheerd door de Nederlandse uitgever Elsevier en bevat meer dan 20 miljoen stukken.

  • JSTOR
    JSTOR omvat een breed scala aan boeken en tijdschriften in de geesteswetenschappen en sociale wetenschappen. De artikelen zijn elektronisch beschikbaar vanaf de eerste jaargang van het tijdschrift tot drie à vijf jaar geleden.

  • ProQuest
    ProQuest heeft als doel het ondersteunen van belangrijk werk in de onderzoeks- en onderwijswereld. Het biedt toegang tot proefschriften, kranten, e-books, historische collecties en overheidsarchieven.

  • Business Source Premier
    Business Source Premier is een databank voor economisch en bedrijfskundig onderzoek met talloze publicaties in de domeinen marketing, management, bedrijfseconomie, financiële instituties en meer.

  • EBSCO: Communication Source
    Communication Source is een online research platform voor studies in de communicatie, maar ook medische en economische studies. Het bevat talloze gerenomeerde tijdschriften en andere bronnen. 

  • Eur-Lex
    In Eur-Lex kun je het recht van de EU terugvinden, alsmede de jurisprudentie van het Hof van Justitie en andere openbare documenten van de EU.

Nationale databanken

  • StatLine
    StatLine is de gratis database van het Centraal Bureau voor Statistiek. Het biedt een schat aan publicaties en cijfers over de Nederlandse samenleving en economie.

  • Sociaal en Cultureel Planbureau
    Het SCP is een overheidsinstantie die analyses en prognoses maakt van de economie. Het brengt daarvan verslag uit aan onder andere de regering, de Eerste en Tweede Kamer. De rapporten zijn gratis te raadplegen.

  • Archieven.nl
    Op archieven.nl vind je tienduizenden collecties van archiefstukken, afbeeldingen, personen, locaties en krantenpagina's. Ook vind je er adressen van historische instellingen.

  • Narcis
    Narcis heeft als doel om de zichtbaarheid en toegankelijkheid van Nederlands wetenschappelijk werk te vergroten. Je vindt er onder meer proefschriften en publicaties van professoren, promovendi en onderzoekers.

  • Rechtspraak.nl
    Op Rechtspraak.nl worden uitspraken van rechtbanken, gerechtshoven en bijzondere colleges openbaar gemaakt. Daarnaast vind je er informatie over procedures bij rechtszaken en de organisatie van de rechtspraak.

  • Openbare Bibliotheek Amsterdam
    In de databank van de Openbare Bibliotheek Amsterdam vind je diverse bronnen en documenten, waaronder catalogi, oefenprogramma's, websites, muziek, kranten en tijdschriften.

Hulp van een professional

Het zoeken naar betrouwbare bronnen en het schrijven van een literatuurstudie kan best ingewikkeld zijn. Maar als je eenmaal aan de slag gaat, en na het raadplegen van enkele voorbeelden, zal het allemaal op zijn plek vallen. Twijfel je echter aan het niveau van je scriptie? Heb je moeite met het verwerken van het commentaar van je beoordelaar? Schakel dan professionele scriptiehulp van Scriptium in. Onze experts hebben al meer dan 10.000 studenten geholpen bij het schrijven en verbeteren van hun scriptie. Daarbij staan zij 7 dagen per week voor je klaar. 

Mijke - contentschrijver

Mijke is blogschrijfster bij Scriptium. Ze studeerde Interieurarchitectuur aan ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten en studeert nu Design Cultures aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Naast haar passie voor schrijven houdt ze van lezen en toneelspelen. In haar vrije tijd wandelt ze graag door het mooie Amsterdam.

Mijke - contentschrijver

Mijke is blogschrijfster bij Scriptium. Ze studeerde Interieurarchitectuur aan ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten en studeert nu Design Cultures aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Naast haar passie voor schrijven houdt ze van lezen en toneelspelen. In haar vrije tijd wandelt ze graag door het mooie Amsterdam.

4 reacties

  1. Hi Scriptium,

    Ik maak voor mijn onderzoek gebruik van uitspraken die Elon Musk heeft gedaan op Twitter. Is dit een betrouwbare bron die ik kan opnemen in een scriptie?

  2. Hallo Musk,
      
    Bedankt voor je vraag. Dat is een goede vraag. Het is afhankelijk van de context waarin zijn twitteruitspraken gebruikt worden. Zo heeft Musk ooit gezegd: 
     
    “You don’t need a college degree to learn stuff. I think college is basically for fun and to prove you can do your chores, but they’re not for learning. You can learn anything for free.”
     
    Als je dan op basis hiervan in je scriptie als argument aanvoert dat onderwijs niet zo belangrijk is voor iemands latere werkcarrière, dan is dat niet wetenschappelijk. 
    Als je echter onderzoek doet naar de houding van bedrijfseigenaren ten aanzien van onderwijs, dan kun je zo’n uitspraak gebruiken. Ook kun je een dergelijke quote gebruiken als teaser aan het begin van een scriptie. Dus het hangt van de context af. Zorg er in elk geval voor dat je altijd de juiste bronverwijzing hanteert.

  3. Hoi Scriptium,

    ik vraag me af: moet ik in het resultatendeel ook (Persoonlijke communicatie) als bron achter de quotes en resultaten van interviews zetten? Of is dit net hoe het moet?

  4. Hallo Barend,
     
    dank voor je vraag. In het resultatenhoofdstuk zet je geen Persoonlijke communicatie als bronverwijzing, bij interviewquotes. De bronverwijzing met Persoonlijke communicatie is doorgaans bedoeld voor gesprekken met mensen die je voor het onderzoek hebt gevoerd buiten de interviews om. Bijvoorbeeld als vooronderzoek, op basis waarvan je het probleem binnen een organisatie in kaart hebt gebracht (bijvoorbeeld gesprek met manager). 

Laat een reactie achter

Je hebt al gestemd op dit artikel. Bedankt :-)
Wat vind jij van dit artikel?