Thematische analyse in je scriptieonderzoek

Thematische analyse is een veelgebruikte onderzoeksmethode in de sociale wetenschappen en geesteswetenschappen. In dit artikel gaan we dieper in op wat thematische analyse precies inhoudt, wat thema’s zijn, hoe je onderzoeksvragen formuleert, welke benaderingen je kunt gebruiken, en welke stappen je moet volgen om een succesvolle thematische analyse uit te voeren. Laten we beginnen door te begrijpen wat thematische analyse is.

Wat houdt thematische analyse in?

Thematische analyse is een systematische methode om betekenisvolle patronen (thema’s) te identificeren in kwalitatieve gegevens, zoals interviews, enquêtes, focusgroepdiscussies of tekstanalyses. Het doel van thematische analyse is om diepgaand inzicht te verkrijgen in de betekenissen die aanwezig zijn in de gegevens, en om deze betekenissen te organiseren en te beschrijven.

Wat is een thema?

Een thema is een centrale, herhaalde en betekenisvolle categorie van informatie die voortkomt uit de gegevens. Het zijn de concepten, ideeën of onderliggende patronen die naar voren komen wanneer je de gegevens bestudeert. Een thema kan bestaan uit specifieke woorden, zinnen of zelfs ideeën die herhaaldelijk voorkomen in de gegevensset. Deze thema’s helpen onderzoekers om de essentie van wat de deelnemers te zeggen hebben te begrijpen.

Voorbeelden van onderzoeksvragen bij een thematische analyse

Bij het uitvoeren van een thematische analyse is het essentieel om heldere onderzoeksvragen te formuleren. Deze vragen helpen je om gericht te blijven en de juiste thema’s te identificeren. Hier zijn enkele voorbeelden van onderzoeksvragen die je kunt stellen:

  • Welke patronen en overeenkomsten zijn er in de ervaringen van studenten met online leren tijdens COVID-19?

  • Welke uitdagingen worden het vaakst genoemd door deelnemers in relatie tot online onderwijs?

  • Welke positieve aspecten worden geassocieerd met online leren tijdens de pandemie?

  • Hoe verschillen de ervaringen van studenten op basis van leeftijd, geslacht of academische discipline?

Deze vragen helpen je bij het identificeren van relevante thema’s en het structureren van je analyse.

Inductieve of deductieve benadering

Bij het uitvoeren van een thematische analyse kun je kiezen voor een inductieve of deductieve benadering. De keuze tussen inductief en deductief hangt af van je onderzoeksvraag en het doel van je analyse.

  • Inductieve benadering. Bij deze benadering begin je zonder specifieke verwachtingen of vooraf gedefinieerde categorieën. Je laat de thema's op natuurlijke wijze opkomen uit de gegevens en ontwikkelt je categorieën tijdens het analyseproces.

  • Deductieve benadering. Hierbij start je met vooraf gedefinieerde categorieën of concepten op basis van bestaande theorieën of literatuur. Je past deze categorieën vervolgens toe op je gegevens om te zien of ze van toepassing zijn.

De stappen van een thematische analyse

Nu we de basisconcepten hebben behandeld, laten we eens kijken naar de stappen die je moet volgen om een thematische analyse uit te voeren:

1. Voorbereiding van de gegeven

In deze eerste fase van gegevensanalyse ga je systematisch door de verzamelde gegevens, zoals interviews of observaties. Je begint door stukjes informatie te identificeren die betrekking hebben op specifieke concepten. Deze stukjes informatie worden “codes” genoemd. Deze fase vereist een open geest en het vermogen om de gegevens zonder vooroordelen te bekijken.

2. Gegevensfamiliarisatie.

Met de open codes in de hand, ga je verder met axiaal coderen. Hierbij begin je de codes te organiseren en verbanden te leggen tussen de concepten. Je identificeert centrale categorieën die verschillende codes omvatten en ontwikkelt een voorlopig conceptueel raamwerk. Deze fase helpt bij het begrijpen van hoe verschillende concepten met elkaar verband houden en bij het identificeren van mogelijke verklaringen.

3. Coderen

In deze fase concentreer je je op het verfijnen van je conceptuele raamwerk door selectief te coderen. Je identificeert de kerncategorieën en kernconcepten die de kern vormen van je theorie. Dit is het punt waarop je begint met het ontwikkelen van een diepgaand begrip van de relaties tussen de verschillende concepten en hoe ze samenwerken om een verklarende theorie te vormen.

4. Thema-identificatie

Gedurende het hele proces van gegevensanalyse pas je voortdurende vergelijking toe. Dit houdt in dat je steeds weer terugkeert naar de gegevens en de codes vergelijkt, zowel binnen als tussen categorieën. Je onderzoekt hoe nieuwe gegevens passen bij bestaande patronen en concepten, en of er nieuwe inzichten zijn die je eerdere conclusies kunnen aanvullen of veranderen.

5. Thematische kaart

Naarmate je meer gegevens analyseert en codes ontwikkelt, bereik je op een gegeven moment theoretische saturatie. Dit betekent dat nieuwe gegevens geen nieuwe inzichten meer lijken toe te voegen aan je bestaande concepten en categorieën. Op dit punt heb je een diepgaand begrip van je fenomeen bereikt en kun je beginnen met het formuleren van een samenhangende en consistente theorie.

6. Verfijning en definitie van thema's

De laatste fase van de gegevensanalyse omvat het bouwen van je theorie. Je gebruikt de kerncategorieën en concepten om een verklarende structuur te creëren die het fenomeen dat je onderzoekt, beschrijft en verklaart. Deze theorie kan nieuwe inzichten bieden, bestaande kennis uitdagen en een waardevolle bijdrage leveren aan je vakgebied.

7. Schrijf het verslag

Schrijf een duidelijk en gestructureerd verslag van je thematische analyse, waarin je de belangrijkste bevindingen en conclusies presenteert.

Meer hulp nodig? Scriptium staat voor je klaar

Loop je tegen problemen aan tijdens het schrijven van je scriptie? Scriptium kan je helpen om je eindwerk foutloos in te leveren. Neem scriptiebegeleiding om je scriptie naar een hoger niveau te tillen. Gewoon een vraag stellen aan een expert of scriptiehulp inschakelen? Ook daarvoor ben je bij Scriptium aan het juiste adres. Neem vandaag nog contact met ons op, en we helpen je meteen!  

Zeineb is een scriptieblogschrijver bij Scriptium. Ze heeft Medische Natuurwetenschappen en Applied Cognitive Psychology gestudeerd. Ze is geïnteresseerd in alles wat wetenschappelijk is en schrijft er graag over.

Laat een reactie achter

Je hebt al gestemd op dit artikel. Bedankt :-)
Wat vind jij van dit artikel?