Scriptium- Posted on
Opleiding volgen zonder vooropleiding
Over het algemeen stromen studenten vanuit de middelbare school door naar het hoger onderwijs. Wanneer je een diploma op de middelbare school haalt, kun je een vervolgopleiding volgen aan een onderwijsinstelling van het hoger onderwijs. Toch is het ook mogelijk om te studeren aan een hogeschool of universiteit zonder diploma. Hoe zit dat? In dit artikel leggen we uit hoe je een studie kunt volgen zonder vooropleiding.
Geen diploma? Geen zorgen!
Het is algemeen bekend dat je met een diploma een vervolgopleiding kunt volgen. Met een vmbo-diploma kun je beginnen aan een mbo-3 of mbo-4 opleiding. Met een havodiploma kun je terecht op een hogeschool waar je hoger beroepsonderwijs volgt, het hbo. Met een vwo-diploma kun je doorstromen naar het wetenschappelijk onderwijs, het wo. Deze vorm van onderwijs vind je op een universiteit. Wanneer je een vmbo-, havo- of vwo-diploma hebt gehaald, kun je dus gaan studeren. Dat werd je ook verteld op de middelbare school. Alleen met diploma kun je doorstuderen. Toch? Nou, nee. Een diploma is zeker de makkelijkste manier om door te stromen naar het hoger onderwijs. Maar er zijn nog een aantal andere manieren om te kunnen studeren.
Studeren zonder havo- of vwo-diploma
Van mbo-4 naar hbo
Doorstromen van het mbo-4 naar het hbo is tegenwoordig simpel. Je kunt namelijk direct aan een hbo-opleiding beginnen, wanneer je een mbo-4 opleiding hebt afgerond. Wel kan het zo zijn dat de hbo-opleiding bepaalde kennis vereist die jij nog niet bezit, omdat je bijvoorbeeld een compleet andere studie hebt gevolgd dan je wilt gaan volgen. Volgens nieuwe wetgeving is het aan de onderwijsinstelling van de opleiding om te bepalen hoe zij die benodigde kennis toetsen. DUO geeft een steuntje in de rug aan mbo’ers die op deze manier doorstromen. Zo krijg je na je mbo-4 opleiding een nieuw studenten-OV. Daarnaast kun je opnieuw lenen bij DUO.
Zonder havodiploma naar hbo
Hoewel je misschien dacht van niet, is het mogelijk om zonder havo-diploma een hbo-studie te volgen. Niet alle hogescholen en opleidingen maken dat echter op dezelfde manier mogelijk. Een aantal hogescholen werkt met de DAT, de differentiële aanleg test. Deze test wordt ook wel de 18+- of de 21+-toets genoemd. De differentiële aanleg test is een soort intelligentietest. De test geeft namelijk een overzicht van de intellectuele capaciteiten van de maker. Dit houdt in dat de DAT wordt ingezet om de kennis en kunde van iemand zonder diploma te testen. Volgt er uit de DAT een positief testresultaat? Dan bestaat de kans dat iemand zonder diploma of andere vooropleiding aangenomen wordt aan een hogeschool.
Inhoud van de DAT (differentiële aanleg test)
De DAT is een officiële test die uit 8 onderdelen bestaat. Die onderdelen zijn de volgende:
De DAT bestaat uit meerkeuzevragen. Hierboven vind je enkele voorbeelden van dit soort meerkeuzevragen, maar let op: elke DAT bestaat uit verschillende vragen. Het hangt volledig van de studie of hogeschool af welke DAT er wordt gebruikt. De ene hogeschool gebruikt een DAT die lijkt op een soort IQ-test. De andere hogeschool gebruikt weer een DAT die meer weg heeft van een havo-examen.
Naast de onderlinge verschillen is het ook goed om rekening te houden met de kosten van de DAT. Een DAT kost namelijk tussen de 100 en 200 euro. Ook is het downloaden van oefenopgaves en proeftentamens vaak niet gratis. Voordat je kosten maakt, kun je daarom eerst onderzoeken welke eisen jouw beoogde hogeschool stelt aan het maken van de toets. Deze eisen vind je op de website van de onderwijsinstelling.
Colloquium doctum (21 plus)
Het colloquium doctum is het 21+-toelatingsonderzoek. Deze regeling is er voor 21-plussers die geen mbo-, havo- of vwo-diploma hebben en toch willen studeren aan een hogeschool of universiteit. Net zoals de DAT, is het colloquium doctum of het 21+-toelatingsonderzoek per onderwijsinstelling verschillend. Het onderzoek kan bijvoorbeeld uit vaktoetsen en taaltoetsen bestaan. Maar meestal wordt er naar certificaten van staatsexamens gevraagd.
Het hangt van de hogeschool of universiteit af wat de samenstelling van het onderzoek is. Aan de universiteit kun je alleen studeren met een geldig diploma of een positieve uitslag van het colloquium doctum. Een positieve uitslag van de DAT is voor het studeren aan de universiteit niet voldoende. De DAT is daarmee geen test die door een universiteit wordt aanvaard wanneer je je aanmeldt voor het colloquium doctum. De toetsen voor het colloquium doctum worden overigens nooit zelf afgenomen door een universiteit. Je moet dus op eigen houtje aan de juiste certificaten komen om je in te kunnen schrijven voor een universitaire studie. Deze certificaten zijn bijvoorbeeld via het staatsexamen te verkrijgen.
Staatsexamen
Het staatsexamen is een van de meest gangbare manieren om zonder diploma aan een vervolgopleiding te beginnen. Het staatsexamen is vergelijkbaar met de examens aan het einde van een opleiding aan de middelbare school. Het is belangrijk om in acht te nemen dat het maken van het staatsexamen een pittig traject kan zijn. Het staatsexamen wordt namelijk niet afgenomen door een middelbare school, maar door de overheid. Dat betekent dat je in de aanloop naar het examen geen ondersteuning van school krijgt. Je moet je dus zelf voorbereiden op het staatsexamen of zelf op zoek gaan naar begeleiding.
Heel diploma of losse certificaten
Gelukkig is het mogelijk om slechts enkele vakken af te laten nemen bij het staatsexamen. Wanneer je weet voor welke studie je je wilt inschrijven, kun je staatsexamen doen in vakken die bij deze studie van belang zijn. Jij bepaalt zelf of je een heel diploma of certificaten voor losse vakken wilt halen. Bovendien zijn er verschillende instanties zoals NHA en LOI die begeleiding bij staatsexamens aanbieden. Voor het staatsexamen schrijf je je in tussen 31 oktober en 31 december. Je schrijft je altijd in voor de staatsexamens van het volgende kalenderjaar. Dit doe je via de website van DUO.
De waarde en de eisen van het staatsexamen zijn hetzelfde als die van de normale eindexamens van vmbo, havo en vwo. De certificaten die voortkomen uit staatsexamens zijn daarom geldig bij registratie voor het colloquium doctum. Kortom: ben je 18+ en wil je studeren aan een hogeschool? Dan kun je staatsexamen doen of de DAT maken. Ben je 21+ en wil je studeren aan de universiteit? Dan kun je staatsexamen doen en je registreren voor het colloquium doctum. Let daarbij op dat je leeftijd geldt op het moment van inschrijven. Als je studie in september begint, moet je tijdens de inschrijving 18 of 21 zijn.
Inschrijven via Studielink
Oké, dat was een hoop informatie. Al het bovenstaande is natuurlijk belangrijk om te weten wanneer je wilt studeren zonder diploma op zak. Maar het belangrijkste is eigenlijk dat je je op tijd inschrijft voor de gewenste opleiding. Dit doe je via Studielink. Ook in dit geval geldt dat je je voor numerus-fixusopleidingen voor 15 januari inschrijft. Voor niet-fixusopleidingen schrijf je je voor 1 mei in. Het is daarom niet verstandig om op uitslagen van toetsen en examens te wachten.
Inschrijven voor colloquium doctum
Je schrijft je ruim van tevoren in bij de gewenste opleiding. Daarna registreer je je voor een 18+- of 21+-toets of colloquium doctum. Bij een numerus-fixusopleiding doe je dit uiterlijk 10 juli. Dat betekent dat je voor 10 juli alle benodigde certificaten moet hebben gehaald. Bij niet-fixusopleidingen registreer je je uiterlijk 31 augustus voor een colloquium doctum. Onderzoek altijd eerst zelf even of deze data kloppen. Deze data gelden in de meeste gevallen van studies in Nederland, maar jaarlijks kunnen daar veranderingen in gemaakt worden. Op de website van onderwijsinstellingen vind je de juiste informatie voor jouw studie.
Uitschrijven bij Studielink
Stel dat je niet alle certificaten hebt gehaald die nodig zijn om tot een opleiding toegelaten te worden. De kans is dan groot dat je het colloquium doctum niet haalt. Dat is natuurlijk flink balen. Als dit het geval is, is het belangrijk dat je je op tijd uitschrijft voor de studie via Studielink. Dit doe je voor 1 september.
Studiehulp van Scriptium
Ben jij student en heb je moeite met studeren? Ben je op zoek naar tentamentraining of bijles voor bepaalde vakken? Bij Scriptium bieden we professionele studiehulp aan. Of je nu geholpen wilt worden met Engels, worstelt met rechten, of hulp bij Nederlands nodig hebt, we staan 7 dagen per week voor je klaar. Neem contact met ons op, en we komen snel bij je terug!
Ik ben Lone, 24 jaar en ik woon sinds 6 jaar in onze hoofdstad Amsterdam. Ik heb een Media & Cultuur bachelordiploma op zak. Daarnaast heb ik een minor Fotografie en Communication Science gevolgd. Ik hou van films, fotografie en journalistiek. Ik heb mijn studententijd volop beleefd, daarom schrijf ik nu bij Scriptium artikelen voor studenten. Je studententijd kent pieken en dalen en ik help je graag op weg met beiden!
