Scriptium- Posted on
Interviewtechnieken
Een interview afleggen voor je scriptie kan best spannend zijn, vooral als je het nog nooit eerder gedaan hebt. Het is fijn om te weten hoe je je kunt voorbereiden en waar je tijdens het interview op kunt letten. Er zijn verschillende soorten interviews die je voor je scriptie kunt afleggen: een gestructureerd interview, semigestructureerd interview en ongestructureerd interview. Kijk goed welke interviewsoort bij jouw onderzoek past. Bij het ene interview ben je wat vrijer in de interviewtechnieken dan bij het andere. We hebben een lijst van 10 tips samengesteld dat je kan helpen bij het afleggen van een interview. Deze interviewtechnieken zorgen ervoor dat het interview soepel verloopt en dat jij en de geïnterviewde zich op hun gemak voelen.
Voordelen en nadelen van interviews
Het houden van interviews bij het schrijven van je scriptie heeft natuurlijk zowel voordelen als nadelen. In het overzicht hieronder kun je de voordelen en nadelen vinden.
| Voordelen interviews | Nadelen interviews |
|---|---|
|
De interviewer kan door blijven gaan met het stellen van vragen om het echte punt te achterhalen en diepgang te creëren. |
De ondervraagde zal niet altijd om een toelichting vragen als hij de vraag niet of maar half begrijpt, zelfs als de onderzoeker aanwezig is. Dit beïnvloedt de betrouwbaarheid van je onderzoek. |
|
Face-to-face interviews bieden de mogelijkheid om de respondent te zien en te horen, waardoor intonatie en non-verbale uitingen kunnen bijdragen aan de verkregen informatie. |
De onderzoeker kan de neiging krijgen om ongevraagd een toelichting te geven als de vraag niet begrepen wordt. |
|
Als de respondent de vraag niet goed begrijpt, kan de onderzoeker een toelichting geven en vice versa. |
De onderzoeker zal niet altijd exact dezelfde toelichting geven als in eerdere gevallen, waardoor er variatie kan ontstaan in de uitleg. |
|
Het stellen van vragen kan helpen bij het verkennen en afbakenen van het onderwerp, vooral in de oriënterende fase van het onderzoek. |
Er is altijd een leereffect: de onderzoeker past de uitleg aan als hij merkt dat deze niet goed ontvangen wordt. Hierdoor kan de uitleg in de loop van het onderzoek veranderen. |
|
Aanvullende vragen kunnen gesteld worden om het onderwerp op een andere manier te belichten, zonder vooraf bepaalde kernpunten of selecties. |
In het ergste geval kan de toelichting de intentie van de vraag veranderen, waardoor de verzamelde informatie aan het einde van het onderzoek niet meer overeenkomt met de oorspronkelijke intentie. |
|
|
Als er met meerdere onderzoeksassistenten wordt gewerkt, kunnen zij elk een andere uitleg geven, wat resulteert in verschillende inhoud van de vraag en dus geen vergelijkbare informatie oplevert. |
|
|
Ten slotte zijn er de kosten. Het is vrij duur als de onderzoeker naar elke respondent moet gaan of zijn assistent er naartoe moet sturen. Bij kleine aantallen zijn de kosten nog te overzien, maar zodra het aantal respondenten groter wordt dan 15, wordt het een dure aangelegenheid. In plaats van een persoonlijk interview kan men dan kiezen voor een telefonisch interview of een online interview via internet. Specifieke vormen van interviewen zijn: de Delphi-methode, het groepsgesprek en focusgroepen |
Het lijkt misschien dat interviews meer nadelen hebben dan voordelen, maar gelukkig valt dat mee. Veel nadelen kun je zelf oplossen of omheen werken. Hieronder lees je 10 tips waarmee je zelf effectief interviews kunt voorbereiden, afnemen en analyseren.
Tips voor het afnemen van interviews voor je scriptie
1. Bereid je goed voor
De voorbereiding verschilt per interviewsoort. Kies dus eerst welke interviewsoort bij je onderzoek past. Vervolgens stel je een vragenlijst of een topiclijst op. Het is belangrijk dat de vragenlijst bestaat uit open vragen. Tenzij het een gestructureerd interview is, dan kunnen er soms gesloten vragen gesteld worden. Daarnaast moeten de vragen zo helder mogelijk zijn. Probeer moeilijke vaktermen dus te vermijden. De topiclijst is erg vrij, maar zorg ervoor dat het gefocust is op wat jij graag wilt weten voor je onderzoek. De topiclijst kun je baseren op belangrijke begrippen of concepten uit je theoretisch kader.
2. Oefen het interview
Als je het spannend vindt om een interview af te nemen, kan het fijn zijn om het interview van tevoren te oefenen. Dit kun je bijvoorbeeld doen met iemand die dicht bij je staat. Dan voel je je op je gemak en ben je vrijer in wat je doet. Door te oefenen kom je erachter of de bedachte interviewvragen werken om het gesprek aan te gaan, of dat ze het interview juist afremmen. Daarnaast kun je alvast oefenen met doorvragen op bepaalde onderwerpen. Misschien krijg je wel nieuwe ideeën die jou helpen bij het afleggen van het interview. Achteraf kun je feedback vragen aan je oefenpersoon.
3. Introduceer jezelf en het onderzoek
Het is goed om in het begin iets over jezelf en je onderzoek te vertellen. Het is namelijk fijn voor de geïnterviewde om te weten waar het interview precies over zal gaan. Daarnaast is het goed om open te zijn over jezelf, zodat de geïnterviewde zich ook vrijer voelt om over zichzelf te vertellen. Wees open en eerlijk, als je wilt kun je bijvoorbeeld aangeven dat je het interview spannend vindt of juist heel erg leuk. Laat de geïnterviewde weten dat je geïnteresseerd bent in zijn of haar verhaal. Daarnaast is het goed om toestemming te vragen voor het maken van een audio opname.
4. Stel de geïnterviewde op zijn gemak
De geïnterviewde op zijn of haar gemak stellen is een belangrijk onderdeel van het interviewproces. Dit zorgt er namelijk voor dat hij of zij zich vrij voelt om open en eerlijk te antwoorden. Je doet dit door de sfeer niet te formeel te laten zijn. Je kunt in het begin bijvoorbeeld een (gepast) grapje maken, zodat de zenuwen bij beide betrokkenen wat verminderen. Vertel daarnaast aan de participant dat je het ziet als een gesprek waarbij er geen goede of foute antwoorden zijn. Je bent vooral geïnteresseerd in wat hij of zij te vertellen heeft.
5. Vermijd suggestieve vragen
Met een suggestieve vraag manipuleer je het antwoord van de geïnterviewde. Het kan namelijk zijn dat je het gesprek in een bepaalde richting wil sturen. Dit is zeer af te raden, omdat het de validiteit van je resultaten negatief beïnvloedt. Het is juist belangrijk om open vragen te stellen waarin geen mening of suggestie verborgen zit. Een voorbeeld van een suggestieve vraag is: wat vind je goed aan de politieke partij GroenLinks? In deze vraag zit namelijk het woord goed, dat te maken heeft met een mening. Met deze vraag suggereer je dat linkse partijen iets goed doen. Je kunt de vraag beter zo stellen: Wat vind je van de politieke partij GroenLinks?
6. Neem een open houding aan
Luister goed naar de geïnterviewde en sta open voor wat hij of zij je vertelt. Doe dit ook als de antwoorden anders zijn dan gewenst. Wat de antwoorden ook zijn, ze kunnen je verder helpen in het onderzoek dat je aan het doen bent. Je wilt dan ook dat de antwoorden betrouwbaar zijn. Als het interview anders loopt dan je had verwacht, probeer hier dan juist op in te haken. Door goed te luisteren kun je makkelijker doorvragen. Zo word je nog eens verrast.
7. Reageer op een natuurlijke manier
Het is belangrijk om op een natuurlijke manier op de participant te reageren. Daarmee laat je zien dat je geïnteresseerd bent en graag zijn of haar verhaal wilt horen. Zo kun je bijvoorbeeld af en toe knikken of kort reageren in het moment. Let erop dat je niet alleen maar aantekeningen aan het maken bent, maar dat je de geïnterviewde ook aankijkt. Dit zorgt namelijk voor een wat natuurlijker gesprek. Reageer meelevend als iemand een heftig verhaal vertelt, of verbaast bij een bizar verhaal. Door met de emoties van de participant mee te gaan, verloopt het gesprek soepel en natuurlijk.
8. Vraag door
Probeer tijdens het interview op bepaalde onderwerpen door te vragen, mits het een semigestructureerd of ongestructureerd interview is. Vooral als de participant iets opvallends zegt wat interessant kan zijn voor jouw onderzoek. Dit kun je bijvoorbeeld doen door te vragen of de participant een toelichting bij een antwoord kan geven. Daarnaast kun je vragen of iemand het hele verhaal bij een opmerking wil vertellen. Als de geïnterviewde zijn mening geeft, kun je vragen om er een voorbeeld bij te geven. Probeer bij een persoonlijk verhaal aan te voelen in hoeverre je kunt doorvragen. Het is belangrijk dat je een totaalplaatje krijgt van wat je aan het onderzoeken bent. Op die manier bereik je sneller theoretische saturatie tijdens je onderzoek. Is het beeld dus nog niet compleet? Vraag dan door.
9. Let op non-verbale communicatie
De non-verbale communicatie tijdens een interview kan veel zeggen. Dit is juist ook iets waar je op kunt inhaken. Als je de participant ziet knikken, kun je daar bijvoorbeeld een vraag op stellen. Of als iemand lang moet nadenken, kun je iets zeggen als: ik zie je twijfelen, hoe komt dat? Op deze manier houd je het gesprek op een natuurlijke manier gaande. Daarnaast is het goed om het te noemen of op te schrijven zodat je het niet vergeet. Non-verbale communicatie zegt namelijk net zoveel als verbale communicatie.
10. Vat je conclusies samen
Aan het einde van je interview kun je nog even kort je conclusies samenvatten. Doe dit door kort samen te vatten waar je het over hebt gehad en wat je uit de antwoorden hebt gehaald. De geïnterviewde kan dan aangeven of hij het er mee eens is of niet. Daarnaast is het een mooie manier om het gesprek tot een einde te brengen. Ook is het fijn voor jezelf om de kern van het gesprek nog even hardop samen te vatten.
Welke vragen kun je beter vermijden?
Tijdens een interview kun je veel verschillende vragen stellen, maar sommige vragen kun je beter vermijden. Dit zijn bijvoorbeeld:
Stel tijdens een informeel of semigestructureerd interview goede vervolgvragen. Het kan namelijk voorkomen dat respondenten denken dat je direct begrijpt wat ze bedoelen. Ook gebruiken respondenten soms abstracte termen om een situatie te beschrijven of denken ze dat je hun volledige verhaal niet wilt horen. Tijdens een persoonlijk interview kun je soms aan de hand van de situatie of lichaamstaal begrijpen wat mensen bedoelen. Dit is echter niet mogelijk wanneer je een opname terugluistert of het interview telefonisch afneemt. Stel daarom subtiel vervolgvragen, zodat je verduidelijking, voorbeelden of een uitgebreider verhaal krijgt. Je kunt ook non-verbale signalen benoemen, zodat je ze kunt onthouden bij het transcriberen.
Vragen die je kunt stellen om de juiste informatie te verzamelen
Tijdens interviews zijn er een aantal vragen die je kunt stellen om het interview de goede richting op te sturen. Zo verzamel je de juiste informatie en zorg je voor meer valide resultaten. Zie hieronder de vragen in een handig overzicht vermeld:
| Actie | Voorbeeld |
|---|---|
|
Vragen om verduidelijking |
“Ik denk niet dat ik helemaal begrijp wat je bedoelt. Kun je dit misschien verduidelijken?” |
|
Vragen om voorbeelden |
“Kun je een situatie noemen waarin een persoon volgens jou ongewenst gedrag vertoonde?” |
|
Vragen om het hele verhaal |
“Wat gebeurde er toen je de persoon aansprak op zijn ongewenste gedrag?” |
|
Non-verbale signalen benoemen |
“Ik zie dat je knikt. Vind je dus dat dit onder ongewenst gedraag valt?” |
Hulp van een professional
Een goed kwalitatief onderzoek bevat een praktijkgedeelte dat iets toevoegt aan het inzicht van de lezer. Het gebeurt meer dan eens dat een scriptie wordt afgekeurd op gebrekkige resultaten, meer specifiek de interviews. Twijfel je aan het niveau van je interviews? Dan kun je deze door Scriptium laten nakijken. Onze experts hebben al meer dan 10.000 studenten geholpen bij het schrijven en verbeteren van hun scriptie. Daarbij staan zij 7 dagen per week voor je klaar.
Mijke is blogschrijfster bij Scriptium. Ze studeerde Interieurarchitectuur aan ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten en studeert nu Design Cultures aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Naast haar passie voor schrijven houdt ze van lezen en toneelspelen. In haar vrije tijd wandelt ze graag door het mooie Amsterdam.
Mijke is blogschrijfster bij Scriptium. Ze studeerde Interieurarchitectuur aan ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten en studeert nu Design Cultures aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Naast haar passie voor schrijven houdt ze van lezen en toneelspelen. In haar vrije tijd wandelt ze graag door het mooie Amsterdam.
In hoeverre mag ik als interviewer een interview sturen? Moet ik iemand helemaal laten uitspreken of moet ik ook het gesprek een andere richting op sturen als dat moet? Dit heeft toch ook te maken met interviewtechnieken?
Hallo Ruby,
Bedankt voor je vraag. Welke interviewtechniek je gebruikt, en in hoeverre je het interview moet sturen, is mede afhankelijk van de aard van je onderzoek. In het algemeen kun je zeggen dat hoe exploratiever je onderzoek is, hoe minder je het interview dient te sturen. De geïnterviewde zal dan zoveel mogelijk in eigen woorden zijn gedachten de vrije loop laten, waardoor je meer te weten komt over het onderwerp. Zo’n interview heet een non-directief interview. Van belang is dat je ook bij zo’n interview geen suggestieve vragen stelt.