Beschrijvend of descriptief onderzoek

Er bestaan verschillende soorten onderzoek. Beschrijvend of descriptief onderzoek is er daar een van. Het kan zijn dat je voor je studie een beschrijvend onderzoek moet uitvoeren. Of je hebt een beschrijvende hoofdvraag opgesteld voor je scriptie en wilt weten hoe je het beste tot onderzoeksresultaten kunt komen. Op deze pagina lees je alles over beschrijvend of descriptief onderzoek. Zo weet jij hoe je dit het beste kunt aanpakken.

Wat is een beschrijvend onderzoek?

In een beschrijvend onderzoek is het doel om de eigenschappen van een bepaald verschijnsel in kaart te brengen. Je probeert in dit onderzoek geen verklaring vinden. Je wilt eigenlijk alleen tot een feitelijke beschrijving van het verschijnsel komen. Je stelt dus altijd een wat, waar, wanneer of hoe vraag. Je stelt nooit een waarom vraag, omdat je met zo’n vraag naar een verklaring zoekt en zo’n vraag vaak nog niet specifiek genoeg is. Bij een beschrijvend onderzoek wordt er vaak geobserveerd en gemeten. Hier komen resultaten uit waar je vervolgens conclusies uit kunt trekken. Het kan een opzichzelfstaand onderzoek zijn of bijvoorbeeld een onderdeel van je scriptie. Bij een groot scriptieonderzoek is er vaak al een beschrijvende deelvraag aanwezig.

Enkele voorbeelden van beschrijvende onderzoeksvragen:

Welke maatregelen heeft evenementenbureau Xperience genomen om grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer terug te dringen of te voorkomen?
Wat zijn de leerbeperkingen waar leerlingen van basisschool De Hoeve mee kampen?
Hoe worden de elektrische auto's binnen het productieproces van Tesla vervaardigd?

Wanneer schrijf je een probleemanalyse?

De probleemanalyse schrijf je nadat je een globaal onderwerp hebt gekozen. Het schrijven van de probleemanalyse kan je vervolgens helpen om het onderwerp specifieker te maken. Van een groot onderwerp of probleem kies je een kleiner gedeelte om aan te pakken in de scriptie. Uit je probleemanalyse ga je vervolgens je hoofdvraag formuleren. Niet iedereen hoeft een probleemanalyse te schrijven voor zijn scriptie of onderzoek. Ga dus goed na wat de richtlijnen zijn op jouw studie.

Wanneer doe je beschrijvend onderzoek?

Het is handig om een beschrijvend onderzoek te doen als er nog niet zoveel over een onderwerp bekend is. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je geen vaststaande resultaten kunt overnemen uit een ander onderzoek. Door middel van observaties en metingen genereer je zelf resultaten. Daarnaast is beschrijvend onderzoek handig om een volledig beeld van een verschijnsel te krijgen. Als je inzichtelijk hebt wat het verschijnsel precies inhoudt (of waar, wanneer, etc.), dan kun je er met verder onderzoek dieper op ingaan.

Onderzoeksmethoden bij beschrijvend onderzoek

Bij beschrijvend onderzoek zijn er een paar onderzoeksmethodes die vaak worden gebruikt. Soms worden ze samen gebruikt en soms wordt er gekozen voor een van de methodes. Hieronder hebben wij de meeste gebruikte onderzoeksmethodes op een rijtje gezet.

Enquête. Door middel van een enquête probeer je zoveel mogelijk meningen van zoveel mogelijk verschillende mensen te verzamelen. Dit is dus een onderzoeksmethode waarbij je in de breedte informatie verzameld. Je kunt een enquête digitaal rondsturen of schriftelijk afnemen. Wees je ervan bewust dat je de juiste mensen bereikt. Als er geen doelgroep is voor je enquête, zorg dan dat je mensen van verschillende leeftijden, geslachten en uit alle lagen van de samenleving haalt. Het kan zijn dat je juist wel een doelgroep hebt vastgesteld, bijvoorbeeld als je onderzoek doet naar een specifieke plek. Dan verspreid je de enquête alleen onder die doelgroep. Het voordeel van een enquête is dat je op een snelle manier veel resultaten kunt verzamelen. Daarnaast zijn de resultaten gemakkelijk met elkaar te vergelijken, omdat iedereen dezelfde vragen heeft gekregen.
Observatie. Met de observatiemethode verzamel je onderzoeksresultaten door te observeren. Je hebt vast op de middelbare school al eens dieren moeten observeren met het vak biologie. Het is ook mogelijk om het gedrag van mensen te observeren. Een voordeel hiervan is dat je resultaten niet afhangen van de eerlijke antwoorden van anderen. Je kunt vertrouwen op de resultaten, omdat je het met eigen ogen hebt gezien. Vervolgens kun je de resultaten gaan analyseren en interpreteren. Daar kun je dan weer conclusies uittrekken voor jouw onderzoek. Observatie als onderzoeksmethode leent zich goed voor beschrijvend onderzoek, omdat je onderzoekt hoe iets ‘is’. Bij het observeren sta je midden in de realiteit en de resultaten zullen dat weerspiegelen.
Case study. Met een case study onderzoek je een specifiek onderwerp, persoon, groep of object. Dit wordt ook wel het onderzoeksobject genoemd. Bij een onderzoek binnen het vakgebied van architectuur kun je bijvoorbeeld een specifiek gebouw als case study nemen. Een ander voorbeeld is het onderzoeken van een groep met een specifieke geloofsovertuiging binnen het vakgebied religiewetenschappen. Met een enquête probeer je zo breed mogelijk informatie te verzamelen. Met een case study doe je eigenlijk het tegenovergestelde. Je probeert zo specifiek mogelijke informatie te verzamelen. Met een case study ga je diep op één onderwerp in. Een case study als onderzoeksmethode leent zich goed voor beschrijvend onderzoek, omdat je een volledig beeld van een specifiek onderwerp verkrijgt.

Tip! Het is altijd goed als je onderzoek betrouwbaar en valide is. Een onderzoek is pas betrouwbaar als het reproduceerbaar is. Het kan zijn dat jouw onderzoek gevoelig is voor subjectiviteit. Het is dan goed om te beschrijven wat het perspectief van de onderzoeker is. Zo kan je onderzoek makkelijk op waarde worden geschat.

Hulp van een professional

Heb je moeite met het opstellen van de structuur en inhoud van je onderzoek? Wil je graag hulp van een professional die je ondersteunt bij het schrijven van de scriptie? Scriptium kan helpen met persoonlijke scriptiebegeleiding. Of het nu gaat om een kwalitatief of kwantitatief onderzoek, we hebben altijd een geschikte begeleider beschikbaar. Daarbij staan we 7 dagen per week voor je klaar.

Mijke is blogschrijfster bij Scriptium. Ze studeerde Interieurarchitectuur aan ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten en studeert nu Design Cultures aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Naast haar passie voor schrijven houdt ze van lezen en toneelspelen. In haar vrije tijd wandelt ze graag door het mooie Amsterdam.

2 reacties

Gina says:

16 February 2022 at 09:20

Hallo Scriptium, ik hoor wat tegenstrijdijdige zaken als het gaat of ik een beschrijvende onderzoeksvraag mag gebruiken. Ik heb het gevoel dat mijn onderzoeksvraag vrij beschrijvend is en ik weet niet zeker of dat zomaar mag

antwoord
Team Scriptium says:

3 March 2022 at 11:37

Hallo Gina, bedankt voor je vraag. In principe mag je een beschrijvende onderzoeksvraag gebruiken, zolang deze vraag maar voldoende complex is om een volwaardig onderzoek te kunnen uitvoeren. Een vraag als ‘Hoeveel leerlingen op basisschool De Hoeve kampen met een leerachterstand’ is nogal simpel te onderzoeken en te beantwoorden. Het vereist geen diepgaand onderzoek. Daarom is zo’n hoofdvraag niet echt geschikt. Een vraag als ‘Welke doelgroep kan bedrijf X bereiken via de social mediaplatformen Twitter en Facebook’ is al wat diepgaander, maar ook nog niet echt geschikt. Een vraag als ‘Hoe heeft de textielindustrie in Amsterdam zich tussen 1850 en 1900 ontwikkeld?’ kan voor een studie als geschiedenis geschikt zijn, omdat je op basis van die vraag vrij uitvoerig onderzoek kunt doen. Meestal wil je echter een onderzoeksvraag waarbij bepaalde verbanden getrokken kunnen worden, en dan is een beschrijvende onderzoeksvraag niet echt geschikt. Het hangt ook van je studie af of een beschrijvende onderzoeksvraag gebruikt kan worden of niet. Bij studies als geschiedenis en filosofie, maar soms ook rechten, worden vaak beschrijvende onderzoeksvragen gebruikt.

antwoord

Beschrijvend of descriptief onderzoek – Hoe pak je het aan?