Scriptium- Posted on
Toelatingseisen in het hoger onderwijs
Je hebt je middelbare school diploma in de pocket, well done! Tijd om een studie uit te kiezen en je in te schrijven aan een hogeschool of universiteit. Maar kun je je zomaar inschrijven bij een onderwijsinstelling of zijn er toelatingseisen waar je aan moet voldoen? En wat zijn deze toelatingseisen van een hogeschool of universiteit precies? In dit artikel leggen we uit wat toelatingseisen zijn en aan welke je moet voldoen om te mogen studeren.
Elke onderwijsinstelling hanteert een aantal toelatingsvoorwaarden. Aan deze voorwaarden dien je te voldoen om aan die instelling te mogen studeren. Kom je bijvoorbeeld van de havo en ga je een hbo-studie volgen? Of wordt je hbo-studie het vervolg op een afgeronde mbo-studie? Wellicht heb je net je vwo-diploma en ga je studeren aan de universiteit. We vertellen van al deze mogelijkheden wat de toelatingsvoorwaarden zijn om je in te kunnen schrijven. Hopelijk is het hierna voor jou een stuk duidelijker waar je aan toe bent.
Toelatingseisen hogeschool (hbo)
Als je een hbo-studie wilt volgen aan een hogeschool, heb je te maken met een aantal toelatingseisen. Om een hbo-studie te mogen volgen in Nederland heb je namelijk een havodiploma, vwo-diploma of mbo-4 diploma nodig. Heb je een van deze diploma’s op zak, dan kun je in principe een hbo-studie volgen. Het is wel belangrijk om voor de studie die je wilt volgen te kijken of er specifieke toelatingseisen zijn opgesteld. Dit kan namelijk per opleiding verschillen. Zo kan een toelatingseis voor een scheikundige hbo-studie zijn dat je het juiste vakkenpakket op de middelbare school hebt gevolgd.
Het kan ook voorkomen dat je voor een hbo-studie eerst een toelatingstoets moet maken om te laten zien dat je het juiste niveau hebt. Ga je een opleiding volgen in de richting van kunst en cultuur? Dan is de kans groot dat je een auditie moet doen of op gesprek moet komen. Daar zul je je portfolio moeten laten zien. Als creatieveling is het dus extra belangrijk om op tijd te beginnen met een portfolio opbouwen. Hoe meer je kan laten zien, hoe meer kans je maakt om uiteindelijk geselecteerd te worden. Vaak is het toelatingsproces op dit soort opleidingen erg strict, dus houd de deadlines goed in de gaten. Het is namelijk zonde om door nalatigheid uiteindelijk niet toegelaten te worden. Ga er dus vooral voor en wie weet volg jij binnenkort je droomopleiding.
Toelatingseisen universiteit
Ben je van plan om een studie te volgen op de universiteit? Ook dan heb je te maken met een aantal toelatingseisen. Je kunt een studie aan de universiteit volgen wanneer je een vwo-diploma op zak hebt. Het is ook mogelijk om met een propedeuse van een hbo-studie door te stromen naar de universiteit. Hierbij is wel de eis dat je de propedeuse in één keer in het eerste studiejaar hebt behaald. Ook dien je te voldoen aan de eventuele aanvullende instromingseisen van de opleiding. Soms is het voeren van een gesprek met een studieadviseur voldoende. Soms dien je eerst nog toelatingstoetsen te maken. Check dus goed wat de voorwaarden zijn als je met een hbo-propedeuse wilt doorstromen naar een universitaire bachelor.
Het is ook mogelijk om met een hbo-bachelordiploma, een universitaire bachelor te volgen. Hiermee volg je eigenlijk hetzelfde toelatingstraject als een student met een vwo-diploma. In dit geval kan het echter zinvoller zijn om een universitaire master te gaan volgen. Bij een aantal masteropleidingen dien je wel eerst een premaster te volgen. Een premaster is een studieprogramma dat je dient te doorlopen om toegelaten te worden tot het masterprogramma. Een premaster bereid je voor op het volgen van de master. Deze duurt vaak een half studiejaar (30 ECTS) of een volledig studiejaar (60 ECTS).
Toelating zonder diploma (colloquium doctum)
Wil je wel een studie volgen op de hogeschool of universiteit, maar beschik je niet over het juiste diploma? Dan is er nog een mogelijkheid om te mogen starten met een studie. Een onderwijsinstelling kan jou in dit geval toelaten na een toelatingsonderzoek, ook wel colloquium doctum genoemd. Een colloquium doctum is een mondeling of schriftelijk onderzoek dat een examen vervangt. Tijdens het onderzoek wordt gekeken of je beschikt over voldoende kennis om de studie te volgen. Op deze manier krijgen mensen die om wat voor reden dan ook geen diploma hebben gehaald, toch de kans om een hbo-opleiding of universitaire opleiding te volgen.
Als je voldoet aan het colloquium doctum of het toelatingsonderzoek hebt gehaald, mag je alsnog studeren. Om hiervoor in aanmerking te komen, dien je voor de meeste studies 21 jaar of ouder te zijn. Alleen sommige kunstopleidingen zijn hier een uitzondering op. Hoe het toelatingsonderzoek eruitziet, bepaalt de hogeschool of universiteit. Meer informatie hierover kun je vinden bij de specifieke onderwijsinstellingen.
Toelating op basis van numerus fixus
Voor de meeste opleidingen kun je je gewoon inschrijven. Wanneer je voldoet aan de toelatingseisen, mag je starten met de studie. Er zijn echter een aantal studies die zo populair zijn, dat er maar een beperkt aantal studenten toegelaten worden. Er is dan gewoon niet voldoende plaats bij de studie voor al deze studenten. In dit geval wordt er numerus fixus toegepast. Op basis van een aantal criteria wordt bepaald of je wordt toegelaten. Deze criteria kunnen zijn:
Of er numerus fixus wordt toegepast op een studie, verschilt per hogeschool of universiteit. Check de website van de onderwijsinstelling of dit van toepassing is op de studie die je wilt volgen.
Wat kun je doen als je niet toegelaten bent tot een numerus fixus opleiding?
Wanneer je niet toegelaten bent tot een numerus fixus opleiding, dan is dat natuurlijk erg vervelend. Maar niet getreurd: er zijn verschillende dingen die je kunt doen als je dit overkomt. Je kunt bijvoorbeeld:
Toelating op basis van numerus clausus
In 2023 is een wetswijziging aangenomen in de Tweede Kamer die het voor onderwijsinstellingen weer mogelijk maakt om lotingen (numerus clausus) bij numerus fixus studies toe te passen. Dit is gedaan omdat de huidige selectieprocedure vaak oneerlijk uitpakte. Opleidingen met een beperkte capaciteit kunnen nu de beste kandidaten selecteren, maar ook de minst geschikte kandidaten afwijzen. In deze situatie geldt de loting dus voor de ‘middengroep’. Kijk dus goed of dit in de toekomst van toepassing is op de studie die je wilt volgen.
Wat als je niet de vereiste vakken hebt gevolgd?
Het feit dat je op een jonge leeftijd een keuzeprofiel moet kiezen, is niet altijd even handig. Het kan namelijk zomaar zo zijn dat je pas in je examenjaar weet wat je later wilt worden. Wil je graag Geneeskunde doen, maar heb je een E&M profiel? Dan zit je met de gebakken peren. Een vwo-diploma met slechts E&M vakken voldoet namelijk niet aan de toelatingseisen, om de opleiding Geneeskunde te kunnen volgen. Gelukkig leiden meerdere wegen naar Rome. Je kunt namelijk ook deelcertificaten halen om toch jouw opleiding naar wens te doen.
Een deelcertificaat is een los diploma voor een apart vak. Heb je geen biologie gevolgd, maar dien je dit vak wel te hebben gehaald om toegelaten te worden tot een studie? Dan kun je een deelcertificaat halen voor biologie. Dit geldt natuurlijk ook voor alle andere vakken. Op deze manier kun je je huidige diploma aan te vullen. Vaak kiezen mensen er ook voor om een deelcertificaat te halen, wanneer ze voor slechts een vak zijn gezakt bent voor het vwo. Je hoeft dan niet een heel examenjaar opnieuw te doen. De focus ligt dus slechts op dit ene specifieke vak.
Goed om te weten is dat je deze deelcertificaten voor vwo en havo alleen via het staatsexamen kunt halen. Dit wordt georganiseerd door DUO. Daarbij hoef je je geen zorgen te maken over de waarde van een deelcertificaat. Als je een diploma via het staatsexamen haalt, is je papiertje net zoveel waard als een regulier havo- of vwo-diploma. Dus wees niet bang als je profiel onvoldoende aansluit. Deelcertificaten havo of vwo zijn namelijk óók een toegangsbewijs tot jouw gewenste opleiding!
Studiehulp van Scriptium
Ben jij student en heb je moeite met studeren? Ben je op zoek naar tentamentraining of bijles voor bepaalde vakken? Bij Scriptium bieden we professionele studiehulp aan. Of je nu geholpen wilt worden met natuurkunde, worstelt met statistiek, of hulp bij economie nodig hebt, we staan 7 dagen per week voor je klaar. Neem contact met ons op, en we komen snel bij je terug!
