faalangst blog - afbeelding 1

Faalangst tijdens de studie

Ben je bang om te falen? Soms zelfs zo heftig, dat je niet eens aan een taak begint? Als je nergens aan begint, kun je in principe ook niet falen, toch? Komt het je bekend voor? Iedereen heeft wel eens last van faalangst. Zeker wanneer het om iets belangrijks gaat. Je wilt iets het liefst meteen goed doen. Zolang je maar weer opstaat, is vallen niet erg. Op de grond blijven liggen doe je meestal alleen als je te veel van een alcoholisch drankje hebt genuttigd. En zelfs de mensen die te veel genuttigd hebben, staan op een gegeven moment weer op.

Passieve en actieve faalangst

Bij alle studenten die last hebben van faalangst speelt een rol dat ze op zeker willen spelen. Er zijn twee vormen van faalangst, namelijk passieve en actieve faalangst. Actieve faalangst uit zich vaak in het veel en perfectionistisch bezig zijn met studeren en leren. Je steekt dan buitengewoon veel tijd in het van buiten leren van ieder detail van het vak. De vrees om iets te missen van het vak neemt dan je gedachten in beslag.  

Bij passieve faalangst is er sprake van uitstelgedrag. Door steeds taken uit te stellen, dekken studenten zich in tegen falen of een confrontatie met de beoordeling. ‘Had ik maar meer geleerd, dan was ik wél geslaagd’.

Faalangst en studenten

Faalangst is een veelbesproken onderwerp. Dankzij onderzoek zijn veel inzichten verkregen over de kenmerken en prevalentie.

Enkele feiten en cijfers over studeren en faalangst:

  • Zo'n 25% van de studenten geeft aan te kampen met een behoorlijke mate van faalangst

  • Studenten die voor het eerst ingeschreven zijn voor een opleiding, ervaren de meeste faalangst

  • Faalangst correleert negatief met schoolprestaties en de score op IQ-testen

  • Studenten met passieve faalangst presteren significant slechter dan studenten met actieve faalangst

Leer jezelf kennen

Vaak zit er achter faalangst een achterliggende reden, waar je in eerste instantie niet op zou komen. Daarom is het van belang jezelf af te vragen waarom je nu zo bang bent om te falen. Dit kan je namelijk helpen om tot de ware reden(en) te komen. Jezelf continu vragen stellen kan je wellicht uitputten, maar het zal je gegarandeerd helpen om bewuster te worden van de angsten. Zodra je bewuster wordt van je angsten, zul je jezelf ook makkelijker kunnen helpen. Als je namelijk niet weet waar het probleem vandaan komt, kun je het ook minder goed oplossen.

Het ontstaan van faalangst

Faalangst ontstaat meestal niet zozeer wegens de angst om fouten te maken, maar meer vanwege de angst om je waarde als persoon te verliezen. Fouten maken doet echter iedereen. Of het nu gaat om het niet halen van een examen of tentamen, of dat je fouten maakt op de werkvloer. Na een kassaverschil word je niet direct ontslagen. Na het zakken voor het autorijbewijs kun je weer een nieuw examen aanvragen.

Natuurlijk zijn deze situaties niet fijn, zeker voor je portemonnee niet. Je wilt het liefst alles in één keer halen. Maar deze redenen zijn meestal niet de voornaamste redenen dat mensen bang zijn om te falen. Vaak zijn mensen bang voor wat hun omgeving van hen gaat vinden. Ze ervaren druk van familie of vrienden en zijn geneigd om situaties met elkaar te vergelijken. ‘Hij/zij heeft nu al een autorijbewijs en ik niet. Zij gaan nu al samenwonen, en ik zit hier voor de vierde keer mijn examen opnieuw te doen’. Alsof dat nog niet erg genoeg is, gooit de familie er soms een schepje bovenop. ‘Wanneer ga je nu eens je rijbewijs halen?’, ‘heb je je wiskunde examen nou al gehaald?’. Irritant!

Wat te doen?

Dit alles kan uiteindelijk leiden tot een negatief zelfbeeld. Hierdoor krijg je nog meer faalangst. Voor je het weet beland je in een vicieuze cirkel. Zoals eerder genoemd, zul je jezelf makkelijker kunnen helpen als je weet waar het probleem vandaan komt. Stel jezelf vragen. Komt het door sociale druk? Herinner jezelf er dan aan dat jouw waarde niet afhangt van de fouten die je maakt en dat het leven geen wedstrijdje is tussen jou en zeven miljard anderen.

Het belangrijkste is om te doen waar jij gelukkig van wordt. Komt het door gebrek aan zelfvertrouwen? Ga op zoek naar dingen waar je trots op bent en al hebt bereikt. Probeer te stoppen met jezelf te vergelijken met anderen. Iedereen is toch anders? De een haalt misschien sneller zijn rijbewijs, maar jij hebt misschien een fantastisch talent voor tekenen!

Zowel bij actieve als passieve faalangst is risico’s leren nemen een mogelijke aanpak van de faalangst. Voor de ene groep is dat risico nemen door zich goed te durven voorbereiden. Voor de andere is dat door minder te studeren en prioriteiten te stellen. Stel strakke deadlines zodat je niet eeuwig bezig bent.

Mensen met faalangst moeten vaak de onzekerheid leren verdragen, zegt studentenpsycholoog Friederike Vieten.

‘Soms moet je daarvoor die onzekerheid juist opzoeken. Ga in plaats van 12 uur per dag studeren, eens van 9 tot 5 in de boeken zitten. Vaak ga je niet eens mindere cijfers halen, maar heb je wel veel meer vrije tijd. Maar je moet het een keer meemaken om het te geloven.’

Faalangstige studenten zitten vaak vast in wat een fixed mindset heet. Dat betekent dat ze vooral gericht zijn op het resultaat in plaats van op het proces van leren. Daardoor zullen ze niet snel beginnen aan iets wat ze nog niet kunnen. Probeer je daarom minder te focussen op het resultaat en meer te richten op het proces daarnaar toe. Dat betekent ook dat het is toegestaan om fouten te maken. 

Hulp van Scriptium

Heb je als student last van faalangst en ben je bijvoorbeeld bezig met je scriptie? Stel je het inleveren steeds uit? Bij Scriptium hebben we veel ervaring met studenten die last hebben van faalangst, of zich niet kunnen aanzetten tot het schrijven van hun scriptie. We bieden professionele studiebegeleiding, scriptiebegeleiding en bijles aan. Daarbij staan we 7 dagen per week voor je klaar.

Laat een reactie achter

Je hebt al gestemd op dit artikel. Bedankt :-)
Wat vind jij van dit artikel?