Social media verslaving afbeelding 1

Verslaving onder studenten

Verslaving komt onder alle bevolkingsgroepen voor. Ook veel studenten kampen met een verslaving. Verslavingen zijn er in allerlei soorten en maten. De grootste verslaving onder studenten is roken, maar er zijn meer verslavingen, en ook nieuwe verslavingen die de kop op steken in het studentenleven. We weten natuurlijk dat verslavingen slecht zijn voor je gezondheid, maar dat zijn ze ook voor je studieprestaties en je sociale leven. Echter, wanneer weet je of je verslaafd bent? Hoe zoek je dan hulp? En wat doe je als iemand in je omgeving verslaafd is? In dit artikel geven we een overzicht van de definitie van verslaving en de grootste verslavingen onder studenten. Vervolgens leggen we uit hoe je hulp kunt zoeken en wat je kunt betekenen voor iemand in je omgeving die verslaafd is.

Wanneer ben je verslaafd?

In de psychologie spreek je van verslaving wanneer je lichamelijk en/of geestelijk niet meer zonder een bepaald middel kunt. Je hebt van dat middel steeds meer nodig om hetzelfde effect te krijgen als voorheen. Daarnaast krijg je ontwenningsverschijnselen wanneer je het middel niet gebruikt. Deze verschijnselen kunnen lichamelijk zijn. Je gaat bijvoorbeeld zweten of krijgt rillingen. Ook kun je geestelijke ontwenningsverschijnselen krijgen. Dan word je bijvoorbeeld gestrest of je raakt in paniek. Ten slotte besteed je veel tijd aan het verkrijgen van het middel, het gebruiken van het middel of het denken aan het middel.

Welke verslavingen komen vaak voor bij studenten?

Aan de hand van bovenstaande definitie van verslaving, kun je je waarschijnlijk wel voorstellen dat er veel soorten verslavingen zijn. Zo kun je verslaafd zijn aan gamen, gokken, eten en shoppen. We nemen de bekendste verslavingen onder studenten met je door.

Tabak

Roken is veruit de meest bekende verslaving onder Nederlanders. Onder verslaafde studenten is het eveneens de grootste verslaving. 1 op de 5 studenten rookt dagelijks en is daarmee verslaafd. Dit heeft vooral te maken met de verslavende stof nicotine die in sigaretten zit. Deze stof zit ook in de meeste e-sigaretten en vapes, waardoor ook deze ‘nepsigaretten’ ontzettend verslavend zijn. De hevig verslavende werking van nicotine zorgt ervoor dat rokers steeds meer gaan roken, waardoor de verslaving verder toeneemt. Vooral mbo-studenten zijn verslaafd aan roken.

Alcohol

Alcohol komt in veel studentenlevens geregeld voor. Veel studenten drinken vaak en veel, maar ondervinden hier gelukkig niet dagelijks problemen van. Met de hoeveelheid die ze drinken vallen ze wel onder verslaafden, maar ze ervaren dit niet zo. Er heerst in het studentenleven een ware alcoholcultuur. Met name bier wordt veel gedronken bij studentenverenigingen en in het uitgaansleven. Volgens de Nationale Drugs Monitor drinkt meer dan 10% van de studenten overmatig en 16% drinkt zwaar. Een overmatige vrouwelijke drinker drinkt minimaal 14 glazen alcohol per week. Bij de mannen is dat getal 21. Een zware drinker drinkt per gelegenheid 5 tot 6 glazen alcohol. Het grootste deel van de studenten dat verslaafd is aan alcohol is mannelijk en uitwonend. Daarnaast is er een duidelijk verband tussen overmatig drinken en het hebben van slaapproblemen en studievertraging. Vooral hbo- en wo-studenten zijn verslaafd aan alcohol. Het verschil met mbo-studenten heeft mogelijk te maken met studentenverenigingen, waar voornamelijk hbo- en wo-studenten worden toegelaten.

Wiet

Van de drugsverslaafden in Nederland is veruit het grootste deel verslaafd aan het roken van cannabis. Bijna 2% van de Nederlanders rookt dagelijks wiet. Wiet is legaal te verkrijgen in Nederland, net zoals tabak en alcohol. Wiet is een softdrug en wordt over het algemeen niet als schadelijk gezien. Toch is wiet behoorlijk verslavend. Bovendien is er volgens de Nationale Drugs Monitor een verband tussen het roken van wiet en het hebben van verschillende problemen. Zo hebben frequente blowers vaak concentratie- en slaapproblemen. Wanneer je verslaafd bent aan wiet, kun je bijvoorbeeld niet meer in slaap komen zonder eerst te blowen.

Ecstasy (MDMA)

1 op de 4 studenten heeft wel eens ecstasy (MDMA) gebruikt. Hoewel dat een aanzienlijke hoeveelheid is, is ecstasy een stuk minder verslavend dan wiet. Dit heeft te maken met het gewenste effect dat afneemt naarmate je het gebruik verhoogt. Zoals eerder genoemd, is een kenmerk van verslaving dat je steeds meer gebruikt om hetzelfde effect te krijgen. Dit is bij ecstasy niet mogelijk, omdat de drug simpelweg niet effectief meer is wanneer je de drug vaker gebruikt. De drug hangt niet samen met psychische klachten. Ecstasy is weliswaar de op één na meest gebruikte drug onder studenten, maar vormt geen onderdeel van verslaving bij studenten.

Social media verslaving

Social media is niet meer weg te denken uit onze huidige samenleving. Vooral jongeren en jongvolwassenen, die zijn opgegroeid met social media, hebben last van een social media verslaving. Van de studenten tussen de 18 en 25 jaar is maar liefst 40% dagelijks drie uur in de weer met posten, liken en filmpjes kijken. Bijna een kwart van deze groep noemt zichzelf verslaafd. De verslaving aan social media werkt eigenlijk precies hetzelfde als bij roken of alcohol drinken. Zo veroorzaakt het gebruik van social media stofjes in je hersenen waar je je goed bij voelt. Dat goede gevoel wil je behouden en steeds opnieuw ervaren, waardoor je de halve dag op social media spendeert en niet meer zonder kan.

Social media verslaving is een steeds reëler probleem onder studenten. Met de razendsnelle ontwikkelingen van social media stijgt evenredig het aantal verslaafde studenten. Ieder jaar zitten studenten gemiddeld per dag langer op social media. Sinds de snelle ontwikkelingen, geven ook steeds meer studenten zelf aan last te hebben van het frequente gebruik. Bijna de helft van deze groep heeft moeite met slapen. Overmatig gebruik van sociale media kan resulteren in psychische klachten en studievertraging. 1 op de 3 studenten stelt dan ook dat zijn of haar studieresultaten lijden onder een social media verslaving.

Coping-motief

Uit onderzoek van het Trimbos is gebleken dat door alcohol- en drugsverslaving een coping-motief kan ontstaan. Dit houdt in dat je middelen gebruikt om bijvoorbeeld je emoties te beïnvloeden. Zo wil je misschien minder of juist meer voelen. Ook kan het zijn dat je wil kalmeren of in slaap wil komen. De middelen veroorzaken door frequent gebruik echter psychische klachten en putten je emotioneel uit. Er is sprake van een wederzijds effect: de middelen zijn een veroorzaker én een demper van de klachten. Dit wordt het coping-motief genoemd. Door het coping-motief is het extra lastig om van verslavingen af te komen.

Hoe zoek je hulp bij een verslaving?

We begrijpen goed dat het ontzettend lastig is om van een verslaving af te komen. Als jij zelf of iemand in je omgeving kampt met een verslaving, zijn er gelukkig een paar stappen die je kunt zetten om hulp te zoeken. Het is verstandig om zo snel mogelijk hulp te zoeken. Hoe eerder er hulp wordt gezocht, hoe sneller de verslaving onder controle gekregen kan worden. We zetten de belangrijkste informatie voor je op een rijtje.

  • Zelftest: er is online een zelftest te doen als je twijfelt of jij of iemand in je omgeving last heeft van een verslaving. Deze test kun je hier maken. De test is een indicatie, geen diagnose. Neem dus een slag om de arm bij het bekijken van de resultaten. Je kunt de zelftest gebruiken om te onderzoeken welke zorg je nodig hebt. Twijfel je over je eigen situatie of over die van iemand anders? Dan kun je altijd advies vragen aan je huisarts.

  • Ambulante zorg: bij ambulante zorg heb je regelmatig een afspraak met een behandelaar. Met de behandelaar maak je een plan van aanpak en de behandelaar bepaalt hoe vaak en hoe lang de gesprekken noodzakelijk zijn. Je kunt direct op zoek gaan naar een behandelaar op het internet of in je omgeving. Gebruikelijk is om eerst met je huisarts een afspraak te maken. Een doorverwijzing van een huisarts is handig, omdat de huisarts de ernst van de situatie kan bepalen en passende zorg voor je kan zoeken.

  • Klinische behandeling: bij een klinische behandeling word je opgenomen in een kliniek in Nederland of het buitenland. Uiteraard is een klinische behandeling alleen nodig als de situatie van je verslaving ernstig is. Dit is vaak wel een duidelijk situatie voor jou, de mensen om je heen en de huisarts.

  • Kosten: Nederlanders zijn wettelijk verzekerd voor de behandeling van verslavingen. Dit gebeurt via de verplichte basisverzekering die Nederlanders hebben, dus dat geldt ook voor studenten. In principe hoef je je daarom geen zorgen te maken over de kosten van een behandeling. Die worden bijna altijd vergoed via je zorgverzekering. Het is wel mogelijk dat er onderlinge verschillen tussen zorgaanbieders zijn met betrekking tot het eigen risico. Je doet er dus verstandig aan om altijd even de website van de zorgaanbieder te checken.

Hoe ga je om met een verslaafde in je omgeving?

Verslaving is voor niemand makkelijk. Uiteraard voor de verslaafde niet, maar ook zeker niet voor de mensen in zijn of haar omgeving. Wanneer een studiegenoot of een dierbare kampt met een verslaving, zijn er een paar dingen waar je rekening mee kunt houden. Verslaving is een ziekte die niet snel te genezen is. Bovendien kan het even duren wanneer er hulp geboden kan worden zodra deze is ingeschakeld. We geven een paar tips voor het omgaan met een verslaafde in jouw omgeving.

Tip 1 – Ga met elkaar in gesprek

Het is belangrijk om met elkaar te praten over de situatie. Als jij degene bent die verslaafd is, voel je je misschien eenzaam of onbegrepen. Ook kun je door schaamte moeite hebben het gesprek over je situatie met dierbaren aan te gaan. Wanneer een vriend of familielid verslaafd is, heeft jullie relatie door de verslaving waarschijnlijk een aantal flinke deuken opgelopen. De kans is aanwezig dat het vertrouwen in de persoon in kwestie verminderd is. In beide gevallen is het belangrijk dat jullie toenadering tot elkaar zoeken. Beiden partijen verdienen het gehoord te worden. Voor degene die verslaafd is, is het belangrijk om te weten dat dierbaren zich zorgen maken en wat voor effect de verslaving heeft op de omgeving. Voor dierbaren is het vervolgens weer belangrijk om steun te bieden.

Tip 2 – Geef tough love en stel grenzen

Het is bewezen dat verslaafden pas stoppen met frequent gebruik wanneer ze de negatieve gevolgen steeds meer gaan ervaren. Als je bijvoorbeeld verslaafd bent aan social media, gaan je werkelijke sociale leven en studie lijden onder je verslaving. Dat is vervelend, maar niet altijd genoeg om een verslaafde in te laten zien dat er verandering nodig is. Hierom is het goed om tough love te geven aan jouw verslaafde vriend. Dit doe je door duidelijk te maken dat je er voor de verslaafde bent wanneer hij of zij is gestopt met gebruiken of klaar is om hulp te zoeken. Tot die tijd neem je het niet meer voor de verslaafde op. Dat doe je door bijvoorbeeld geen geld meer te lenen of smoesjes te verzinnen. 

Ook het stellen van grenzen is belangrijk. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Ik spreek graag met je af, maar dat doe ik liever pas weer als je je telefoon weg kan leggen.” Wanneer iemand verslaafd is aan blowen, kun je bijvoorbeeld zeggen: “Ik zie je liever pas weer wanneer je niet stoned bent.” Dat klinkt hard, maar dit soort grenzen zijn om twee redenen nodig. Allereerst is het goed voor jezelf om grenzen te stellen, omdat ook jouw gevoelens in het spel zijn. Daarnaast is het voor de verslaafde nodig om de negatieve gevolgen van de verslaving op te merken. Hij of zij vindt het natuurlijk jammer dat het sociaal contact verbroken wordt door de verslaving. Zo help je de verslaafde de negatieve gevolgen meer te ondervinden, wat belangrijk is om aan de verslaving te willen werken.

Tip 3 - Praat erover met anderen

Zoals we eerder stelden, is praten over de situatie goed voor je. Maar die gesprekken hoeven niet alleen met de verslaafde zelf te zijn. Wanneer je je zorgen maakt om een verslaving van een studiegenoot of een familielid, kan dat een behoorlijke last op je schouders zijn. Daarom is het goed om je zorgen te delen met anderen. Dit kunnen andere studiegenoten of vrienden zijn, maar ook mensen uit de omgeving van de verslaafde. Vaak maken meer mensen in de omgeving van de verslaafde zich zorgen. Door met hen over de situatie te praten, delen jullie de last en draag je de zorgen minder alleen. Zoek dus naar een luisterend oor en houd je zorgen en frustraties niet bij jezelf.

Studiehulp van Scriptium

Ben jij student en heb je moeite met studeren? Ben je op zoek naar tentamentraining of bijles voor bepaalde vakken? Bij Scriptium bieden we professionele studiehulp aan. Of je nu geholpen wilt worden met rechten, worstelt met biologie, of hulp bij economie nodig hebt, we staan 7 dagen per week voor je klaar. Neem contact met ons op, en we komen snel bij je terug!

Ik ben Lone, 24 jaar en ik woon sinds 6 jaar in onze hoofdstad Amsterdam. Ik heb een Media & Cultuur bachelordiploma op zak. Daarnaast heb ik een minor Fotografie en Communication Science gevolgd. Ik hou van films, fotografie en journalistiek. Ik heb mijn studententijd volop beleefd, daarom schrijf ik nu bij Scriptium artikelen voor studenten. Je studententijd kent pieken en dalen en ik help je graag op weg met beiden!

Laat een reactie achter

Je hebt al gestemd op dit artikel. Bedankt :-)
Wat vind jij van dit artikel?