- Scriptium
- Posted on
- Geen reacties
Wat is participatief actieonderzoek?
Participatief actieonderzoek (PAO) is een kwalitatieve, praktijkgerichte onderzoeksmethode die regelmatig wordt gebruikt bij sociaalwetenschappelijk onderzoek. Het vereist de actieve betrokkenheid van de onderzoeker en de partijen in je onderzoek, die direct betrokken zijn bij een bepaald probleem of bepaalde situatie. Daarbij worden ervaringskennis en theorie gecombineerd om een praktijkprobleem op te lossen. Het is gericht op het versterken van de capaciteit van de betrokkenen en het creëren van (structurele) veranderingen binnen een bepaalde context of situatie. Dat klinkt vast interessant, maar wat voegt deze wetenschappelijke benadering precies toe? En hoe gebruik je het?
Wat is het doel van participatief actieonderzoek?
Participatief actieonderzoek wordt vaak gebruikt bij de ontwikkeling en implementatie van sociale verandering en verbetering van de kwaliteit van leven. Het doel van participatief actieonderzoek is om samen met betrokkenen een beter begrip te krijgen van de problemen waarmee zij te maken hebben. Op deze manier kan de onderzoeker samen met hen oplossingen vinden die binnen de organisatie of specifieke context geïmplementeerd kunnen worden.
Het proces van participatief actieonderzoek is vaak cyclisch. Een cyclus bevat doorgaans de volgende stappen:
-
Observatie
-
-
Planning
-
Actie
-
Evaluatie
Een ander doel van dit type onderzoek is een meer participatieve en inclusieve aanpak ontwikkelen voor het oplossen van praktische problemen of complexe maatschappelijke uitdagingen. Daarnaast kan het doel zijn om de capaciteit van de betrokkenen te versterken en hun stem te versterken in de besluitvormingsprocessen. Hierdoor kunnen zij een actieve rol spelen bij de verbetering van hun eigen leefomgeving.
Wat is het verschil tussen participatief en niet-participatief actieonderzoek?
Het eerste verschil verschil tussen een participatief en niet-participatief actieonderzoek, is dat bij participatief onderzoek de verschillende partijen meer betrokken worden bij het ontwikkelen en implementeren van oplossingen voor het praktijkprobleem. Er is minder afstand tussen de onderzoeker en de andere betrokkenen. Bij een niet-participatief onderzoek kun je bijvoorbeeld als onderzoeker brainstormsessies houden met betrokkenen en hun visies ophalen. Vervolgens maak je als onderzoeker zelf de wegingen en trek je zelf de conclusies. Bij participatief actieonderzoek zullen in dit geval de conclusies en wegingen ook met de betrokkenen worden gedeeld, waarbij ze hier ook hun input kunnen geven.
Een tweede verschil is dat bij een niet-participatief onderzoek de betrokkenen soms niet weten dat er sprake is van een onderzoek. Als je bijvoorbeeld als leraar-onderzoeker een nieuwe lesmethode ontwikkelt en implementeert, en het effect daarvan in verschillende cyclussen evalueert, kun je ervoor kiezen de leerlingen niet op de hoogte te stellen van het feit dat het een onderzoek betreft. Er is dan dus sprake van een niet-participatief actieonderzoek.
Voorbeeld participatief actieonderzoek
Misschien vind je het begrip participatief actieonderzoek nog enigszins vaag na het lezen van deze uitleg. Want hoe ziet zo’n onderzoek er eigenlijk uit? Om je hiervan een beeld te geven, worden hier voorbeelden gegeven van individuele casussen:
Welke stappen je moet ondernemen om dit type onderzoek uit te voeren, lees je in de volgende alinea.
Hoe voer je een participatief actieonderzoek uit?
Er zijn verschillende stappen die nodig zijn om een participatief actieonderzoek te starten en uit te voeren:
-
Identificatie van het probleem of de uitdaging. Het is belangrijk om een duidelijk beeld te krijgen van het probleem of de uitdaging waarmee de betrokkenen te maken hebben.
-
Samenstelling van de participanten. Het is van belang om een diverse groep samen te stellen met directbetrokkenen uit de doelgroep.
-
Actieve participatie. De betrokkenen dienen actief aan het onderzoek deel te nemen. Daarbij krijgt iedereen de kans om zijn of haar mening te geven en/of bij te dragen aan het onderzoek.
-
Data verzamelen. Er zijn verschillende methoden om data te verzamelen, zoals interviews, enquêtes, focusgroepen en observatie.
-
Analyse van de data. De verzamelde data moeten worden geanalyseerd om inzicht te krijgen in de problemen en uitdagingen waar de betrokkenen mee te maken hebben.
-
Ontwikkeling van oplossingen. Samen met de betrokkenen moeten oplossingen worden ontwikkeld die aansluiten bij de behoeften en verwachtingen van de doelgroep.
-
Implementatie van de oplossingen. De ontwikkelde oplossingen moeten worden geïmplementeerd en getest in de praktijk.
-
Evaluatie of reflectie. De resultaten van de implementatie worden geëvalueerd om te bepalen of de oplossingen effectief zijn, of dat er verbeteringen nodig zijn.
Deze stappen kunnen worden herhaald totdat de gewenste resultaten zijn bereikt. Het is belangrijk om te onthouden dat participatief actieonderzoek een cyclisch proces is, en dat veranderingen en verbeteringen een aantal keren worden geïmplementeerd en geëvalueerd. Als vuistregel kan gezegd worden dat het aantal cyclussen minimaal twee moet zijn om te kunnen spreken van een volwaardig actieonderzoek.
Waarom kiezen voor een PAO?
Er zijn verschillende redenen waarom je voor een participatief actieonderzoek kunt kiezen:
-
Betere besluitvorming. Dankzij de actieve betrokkenheid van relevante stakeholders bij het onderzoek, worden hun meningen en behoeften rechtstreeks meegenomen in de besluitvorming. Dit leidt tot besluiten die beter aansluiten bij de wensen en behoeften van de betrokkenen.
-
Versterking van de capaciteit. Participatief actieonderzoek versterkt de capaciteit van betrokkenen door hen te betrekken bij het onderzoeksproces. Ook geeft het hen de kans om kennis en vaardigheden op te doen. Dit versterkt hun vermogen om veranderingen aan te drijven en te ondersteunen.
-
Meer inclusieve aanpak. Door de actieve betrokkenheid van verschillende groepen en individuen wordt een meer inclusieve aanpak ontwikkeld. Dit leidt tot een bredere en meer evenwichtige verdeling van kennis en macht, en vermindert de kans op uitsluiting en marginalisatie.
-
Verbeteren van de kwaliteit van oplossingen. Door de samenwerking tussen onderzoeker en andere partijen (soms ook experts), worden oplossingen ontwikkeld die beter aansluiten bij de complexiteit van de uitdagingen, en bij het praktijkprobleem.
-
Versterking van het vertrouwen en de betrokkenheid. Participatief actieonderzoek versterkt het vertrouwen en de betrokkenheid van betrokkenen. Zij worden betrokken bij het onderzoeksproces en krijgen de kans actief deel te nemen aan verbeteringen in hun leefomgeving.
-
Versterking van de samenwerking en het netwerk. Participatief actieonderzoek bevordert de samenwerking tussen verschillende partijen. Het kan bij bepaalde onderzoeken het netwerk van betrokkenen versterken. Dit leidt tot duurzamere en meer evenwichtige veranderingen.
Hierboven staan slechts een paar redenen waarom je in je scriptie voor participatief actieonderzoek kunt kiezen. Het is hierbij belangrijk op te merken dat participatief actieonderzoek niet geschikt is voor elke situatie en context. Dit type onderzoek is bijvoorbeeld niet geschikt om verbanden tussen variabelen te onderzoeken.
Tevens is het noodzakelijk om af te wegen of participatief actieonderzoek de meest effectieve aanpak is voor het probleem dat je probeert op te lossen. Ten slotte kan gezegd worden dat actieonderzoek bij sommige studies vaker gebruikt wordt dan bij andere. Bij studierichtingen die gericht zijn op beleid, communicatie of onderwijs wordt het frequent als onderzoeksmethode gehanteerd.
Meer hulp nodig? Scriptium staat voor je klaar
Loop je tegen problemen aan tijdens het schrijven van je scriptie? Scriptium kan je helpen om je eindwerk foutloos in te leveren. Onze professionele begeleiders staan 24/7 voor je klaar om je scriptie naar een hoger niveau te tillen. Heb je je scriptie of verslag al af? Schakel dan één van onze correctoren in om je tekst na te laten kijken op taal en zinsstructuur . Wil je liever je scriptie laten nakijken op inhoud? Ook daarvoor ben je bij Scriptium aan het juiste adres. Neem vandaag nog contact met ons op, en we helpen je meteen!
Aniek is schrijver bij Scriptium. Ze studeerde Crossmediale Communicatie aan Hogeschool Rotterdam en heeft ervaring in de wereld van marketing en communicatie. Haar passie ligt bij het schrijven en creëren van content over onderzoek en de academische wereld.