- Scriptium
- Posted on
- Geen reacties
Hoog Sensitief Persoon (HSP)
15 tot 20% van de bevolking is hooggevoelig, oftewel hoogsensitief. Je hoort dit de laatste tijd vaker. Het wordt voornamelijk gebruikt voor mensen die informatie op een intensere en diepere manier verwerken dan anderen. De groep mensen met deze eigenschap is zeer gevoelig voor prikkels. Wat ze van de wereld om zich heen ervaren, komt heftiger binnen. Zij worden ook wel een hoogsensitief persoon (HSP) genoemd.
Het beeld heerst dat hoogsensitiviteit iets spiritueels zou zijn, maar het tegendeel is waar. De diepgaande verwerking van prikkels en informatie is namelijk zelfs te zien op MRI-scans. Maar hoe zit dat dan? En wat is hooggevoeligheid nu eigenlijk?
Hooggevoeligheid in een notendop
Hooggevoeligheid brengt vaak een negatieve lading met zich mee, maar die is zeer misplaatst. Hooggevoeligheid vind je vaak onterecht in het rijtje labels ADHD en autisme. In plaats van een aandoening of stoornis wordt hooggevoeligheid gezien als een persoonlijkheidskenmerk. Je hebt dus geen hooggevoeligheid, maar je bent hooggevoelig.
‘Kameleon’ is een mooi woord om een hooggevoelig persoon in één woord te duiden. Hooggevoelige personen worden continu overweldigd door prikkels of emoties, doordat ze het lastig vinden om hun grenzen aan te geven en door meer voor anderen te zorgen dan aan zichzelf te denken. Het gevolg is dat ze zich als een kameleon constant aanpassen. Dat is niet per se een negatieve eigenschap, want het zorgt dat HSP’en zich overal wel thuis kunnen voelen. Als ze maar de tijd krijgen om hun plekje te vinden.
Nadelen van hooggevoeligheid
Hooggevoeligheid kan nadelen met zich meebrengen. Je bent bijvoorbeeld sneller overprikkeld dan anderen. Hierdoor kost een drukke omgeving je veel energie. Ook kan hooggevoeligheid lastig zijn omdat je emoties van anderen overneemt. Daardoor voelt het alsof het je eigen emoties zijn. Dit kan nog vervelender worden op momenten waarop het niet duidelijk is of wat je voelt en wat jou beïnvloedt door je eigen emoties komt of door die van iemand anders.
Naast emotionele gevoeligheid is er ook sensorische gevoeligheid. Dat is het element van hooggevoeligheid waar men meestal aan denkt bij het begrip. Dit houdt in dat je gevoelig bent voor geluid, fel licht en sterke geuren. Je vindt dingen sneller onprettig, want doordat alles harder binnenkomt ben je eerder overprikkeld. Ten slotte is er nog een mentaal aspect. Als hooggevoelig persoon denk je diep na over alles. Van alledaagse dingen tot wereldvraagstukken. Het kan dan lastig zijn om iets dat op een dag gebeurt van je af te zetten, en niet eindeloos na te denken over hoe je een houding of opmerking van iemand jegens jou moet interpreteren.
Voordelen van hooggevoeligheid
Hooggevoeligheid mag ook gezien worden als een talent. Zo ben je als hooggevoelig persoon uiterst empathisch en opmerkzaam. Je hebt oog voor details die anderen missen. Je voelt als beste aan wat anderen nodig hebben. Het voordeel van het feit dat je je emoties zo eenvoudig afstemt op anderen, is dat je compassie kunt ontwikkelen voor de problemen van anderen. Zo kun je hen helpen, doordat je in staat bent om aan te voelen wat zij nodig hebben.
Ook aan de sensorische gevoeligheid hangt een voordeel. Doordat alles je diep raakt, kun je ook meer genieten van kleine dingen. Je beleeft de wereld veel intenser en kunt bijvoorbeeld diep geraakt worden door muziek of een andere kunstvorm.
Tot slot zit ook aan het mentale aspect een voordeel. Het brengt namelijk met zich mee dat je een groot gevoel voor verantwoordelijkheid hebt. Bovendien stelt het je in staat om bewuste keuzes te kunnen maken. Daarbij hou je rekening met verschillende perspectieven, doordat je de effecten van gedrag en keuzes om je heen zo goed opmerkt.
Hooggevoeligheidstest voor volwassenen
Onderzoekspsychologe Elaine Aron heeft een lijst met stellingen opgesteld. Aan de hand daarvan kan bepaald worden of een volwassene hoogsensitief is. De lijst bestaat uit 23 stellingen. Wanneer je boven de 13 punten scoort, kun je volgens Aron spreken van hoogsensitiviteit. Uit resultaten van verschillende onderzoeken blijkt dat deze lijst valide en betrouwbaar is. Hieronder kun je de lijst checken:
Beantwoord alle vragen. Antwoord met Ja als het enigszins opgaat.
Antwoord met Ja of Nee
-
Ik ben me bewust van subtiele signalen in mijn omgeving.
-
Ik word beïnvloed door stemmingen van anderen.
-
Ik ben nogal gevoelig voor pijn.
-
Tijdens drukke dagen merk ik dat ik behoefte heb om me terug te trekken op een plek waar ik ongestoord alleen kan zijn.
-
Ik ben gevoelig voor de effecten van cafeïne.
-
Ik raak gemakkelijk overvoerd door dingen als fel licht, sterke geuren, grove weefsels of harde sirenes.
-
Ik heb een rijke complexe innerlijke belevingswereld.
-
Ik voel mij niet op mijn gemak bij harde geluiden.
-
Ik kan diep ontroerd raken door kunst of muziek.
-
Ik ben consciëntieus (wil dingen volgens mijn geweten doen).
-
Ik schrik gemakkelijk.
-
Ik voel me opgejaagd als ik veel moet doen in korte tijd.
-
Ik raak geïrriteerd als mensen proberen me te veel dingen tegelijk te laten doen.
-
Ik doe erg mijn best te voorkomen dat ik fouten maak of dingen vergeet.
-
Ik kijk uit principe niet naar gewelddadige films of tv-shows.
-
Ik voel me ongemakkelijk als er om mij heen veel gebeurt.
-
Veranderingen in mijn leven brengen mij van mijn stuk.
-
Ik heb een neus voor delicate geuren, smaken, geluiden en geniet daarvan.
-
Het vermijden van situaties die me van streek maken heeft bij mij een hoge prioriteit.
-
Als kind werd ik door mijn ouders of leraren gevoelig of verlegen gevonden.
-
Als mensen zich in een fysieke omgeving niet prettig voelen, weet ik meestal wat er moet gebeuren om dat te veranderen.
-
Als ik erge honger heb heeft dat sterke invloed op mijn concentratievermogen of mijn humeur.
-
Als ik met iemand moet wedijveren of op mijn vingers wordt gekeken, word ik zo nerveus dat mijn prestaties veel minder zijn dan gewoonlijk.
Evaluatie van de HSP-test
Elke ‘ja’ = 1 punt
0-7 punten
Hoewel het niet met zekerheid te zeggen is, ben je waarschijnlijk geen HSP-er. Toch kan het zijn dat je op enkele items zeer hoog scoort, waardoor er alsnog een grote kans is dat je hoogsensitief bent.
8-14 punten
Mogelijk ben je wel sensitief maar niet hoogsensitief. Dat kan een groot voordeel zijn, omdat je wel veel dingen aan kunt voelen, maar niet tegen de problemen stuit waar hoogsensitieve personen mee te kampen hebben.
15-23 punten
Er is een grote kans dat je een hoogsensitief persoon bent. Je bent gevoeliger voor prikkels en merkt sneller nuanceverschillen op dan de meeste mensen. Om meer inzicht te krijgen in jouw hoogsensitiviteit, kan het handig zijn om een boek hierover te lezen of met andere HSP-ers in contact te komen. Mogelijk zul je veel herkennen.
Wat heb je als hooggevoelige student nodig?
Doordat scholen en klaslokalen vaak vol en rumoerig zijn, kunnen hooggevoelige studenten overprikkeld raken. Daarom volgen hieronder enkele praktische tips die kunnen helpen wanneer je kampt met hooggevoeligheid:
-
Je kunt aan een docent of je onderwijsinstelling vragen of je soms even de klas uit mag
-
Visualisaties en ontspanningsoefeningen kunnen helpen. Stel je bijvoorbeeld een glazen wand om je heen voor, die je afschermt van prikkels van buitenaf. Door een luikje in de glazen wand bepaal je welke prikkels je toelaat en welke niet. De uitleg van de docent laat je bijvoorbeeld wel toe, afleidingen niet.
-
Sfeer is belangrijk. Kies een groep of omgeving waarin je je prettig voelt. Als je de veiligheid voelt om te praten over je problemen, zal dat je helpen om prikkels te ordenen.
-
Studeer en leer zoveel mogelijk in stille ruimtes. Sommige onderwijsinstellingen hebben een stilteruimte beschikbaar.
Studiehulp van Scriptium
Bij Scriptium zijn we ons bewust van de knelpunten die studenten met hooggevoeligheid ervaren. We stemmen onze studiehulp, bijles en begeleiding af op je specifieke leerbehoeften en -problemen. Daarbij staan we 7 dagen per week voor je klaar. Neem gerust contact met ons op, en we komen snel bij je terug!