Scriptium- Posted on
Scriptiefraude
Er zijn twee manieren waarop je, bedoeld of onbedoeld, scriptiefraude kunt plegen. De bekendste en frequentste manier is plagiaat. Bij plagiaat presenteer je de ideeën, bevindingen en/of tekst van een ander als eigen werk. Je schendt dan de rechten van de auteur en dat is strafbaar. Voor meer informatie over plagiaat en hoe je plagiaat kan voorkomen, kun je ons blogartikel ‘plagiaat’ raadplegen. Ten tweede kun je scriptiefraude plegen als je je schuldig maakt aan valsheid in geschrifte.
Valsheid in geschrifte
Volgens het Nederlands wetboek is valsheid in geschrifte het presenteren van valsheden in documenten die een bepaalde mate van geloofwaardigheid genieten. Concreet betekent het dat het strafbaar is om te ‘liegen’ in documenten en teksten die door de maatschappij als betrouwbaar gezien worden. Het betrouwbaar bevinden van een tekst is geen eenduidig proces, maar over het algemeen hebben wetten over valsheid in geschrifte betrekking op officiële documenten zoals overheidsgeschriften, facturen, statuten, regelgevingen en academisch onderzoek. Wetenschappelijke artikelen worden beschouwd als feitelijk en dus is het uit den boze om onwaarheden of valsheden te verwerken in een dergelijke tekst.
Valsheden
Onder valsheden verstaan we zaken die gelogen zijn. Het gaat dus niet per se om onwaarheden. De waarheid is namelijk ontvankelijk en onderhevig aan subjectiviteit. Er zijn officiële academische artikelen (weliswaar zeer gedateerd) te vinden die beweren dat de zon om de aarde draait, terwijl we inmiddels weten dat dit onjuist. Toch maken de auteurs van deze artikelen zich niet schuldig aan valsheid in geschrifte: zij hebben nooit de intentie gehad valsheden te presenteren in hun tekst. Het verschil zit dus ook in de intentie. Verwerk je met voorbedachte rade onwaarheden en valsheden in je scriptie, dan maak je je schuldig aan valsheid in geschrifte.
Valsheid in geschrifte in de praktijk
Kort gezegd is het dus strafbaar om in je scriptie te liegen. Dat lijkt logisch, maar toch is valsheid in geschrifte in academisch onderzoek niet ongekend. De beruchtste rechtszaak naar valsheid in geschrifte in academisch werk is de zaak van Diederik Stapel in 2011. De gelauwerde hoogleraar psychologie aan de universiteit van Tilburg werd betrapt op het vervalsen van onderzoeksgegevens. Hij had onderzoeksresultaten uit enquêtes zodanig aangepast dat ze beter aansloten op zijn hypothesen. Wat volgde was een keten aan fraudeonderzoek omdat al het wetenschappelijk onderzoek dat op de frauduleuze artikelen van Diederik Stapel was gebaseerd, plots niet langer valide was.
Valsheid in geschrifte in jouw scriptie
Het is niet meer dan logisch dat het niet de bedoeling is dat je de uitkomsten van jouw interviews of enquêtes zo aanpast dat ze ‘beter’ in je onderzoek passen. Je schrijft dan niet langer een feitelijk onderzoek, maar een fictiewerk. Toch kan het vervalsen of aanpassen van onderzoeksresultaten onopgemerkter gebeuren dan aanvankelijk gedacht.
Je dient de resultaten uit jouw onderzoek te presenteren in je scriptie zoals ze geworven zijn. Toch is dit niet altijd mogelijk. Stel je hebt een aantal enquêtes afgenomen bij jongvolwassenen. Tijdens het verwerken van de antwoorden op open vragen merk je al snel dat er een aantal enquêtes tussen zit met onvolledige of irrelevante antwoorden. Als onderzoeker dien je dan te bepalen of die enquêtes nog wel bijdragen aan het onderzoek en of je ze dus uit het onderzoek mag verwijderen. Maar waar ligt nu precies de grens? Als je enquêtes met sterk afwijkende antwoorden vanwege irrelevantie of komisch gedrag van de participanten mag uitsluiten, mag je dan ook enquêtes uitsluiten als ze wel serieus zijn ingevuld, maar nog steeds afwijkende resultaten laten zien? Hoe bepaal je eigenlijk of iemand een enquête wel of niet serieus heeft ingevuld?
Er zijn geen duidelijke richtlijnen over hoe er in een dergelijk geval met de resultaten omgesprongen moet worden. Natuurlijk is er op het gebied van statistiek wel het een en ander mogelijk met betrekking tot het uitsluiten en verwerken van afwijkende data. De tip van Scriptium is daarom simpel: wees zorgvuldig en objectief. Als je resultaten niet aansluiten op je hypothese of zelfs je onderzoek ondermijnen, is dat jammer, maar dat is ook de uitkomst van je onderzoek, en daar is niets mis mee.
